53 terms
MW Inl., Hoofdstuk 3: Onderzoek doen bij sociale- en maatschappijwetenschappen
H.M.J. Francort, Actua.ml, havo en vwo, "Maatschappijwetenschappen, een inleiding", uitgave juni 2010, ISBN 978 9075 982503
onderzoeksvraag/probleemstelling
een exacte formulering van de vraag, die door middel van het onderzoek beantwoord moet worden
beleidsonderzoek/toegepast wetenschappelijk onderzoek
dit onderzoek moet een antwoord geven op een zeer specifiek beleidsprobleem 'hier en nu'
theoriegericht/fundamenteel wetenschappelijk onderzoek
een breed onderzoek dat diepgaand is en wellicht op de langere duur het beleid ten dienste staat
beschrijvende probleemstellingen
vragen, vaak beginvragen, die nodig zijn om goed te weten waar je een onderzoek naar wilt doen
verklarende probleemstellingen
waarom-, waardoor-, hoe komt het dat-, wat is het verband tussen ...-vragen
beleidsgerichte vragen
hebben betrekking op zaken die met beleid te maken hebben
vergelijkende probleemstelling
een onderzoek waarbij e zaken met elkaar vergelijkt
evaluatieve vraag
de uitkomst van een toetsing moet in relatie worden gebracht met de hypothese of een theorie en eventuele nieuwe gewenste onderzoeken worden aangegeven
eenheden
afzonderlijke obecten die we onderzoeken
kenmerken/variabelen
de eigenschappen van de objecten die de onderzoeker in het bijzonder interesseren en die van elkaar kunnen verschillen
afhankelijke variabele/gebonden variabele
deze variabele is van andere variabelen afhankelijk
onafhankelijke variabele/vrije variabele
deze variabele is geheel onafhankelijk van andere variabelen
relaties
samenhangen tussen variabelen
operationaliseren
de begrippen uit de onderzoeksvraag omschrijven, zodat we ze kunnen onderzoeken of zelfs 'meten'
significant
voldoende belangwekkend
indicatoren
verschijnselen die ergens op wijzen
hypothese
een uitspraak over de sociale werkelijkheid die je kunt toetsen
plan van aanpak
chronologisch opgestelde lijst van activiteiten
grondvorm van onderzoek
een min of meer vast combinatie van methoden, technieken en procedures
literatuuronderzoek
de onderzoeker blijft als het ware achter zijn bureau zitten ('bureaustudies'), waarbij de beschikbare wetenschappelijke literatuur over de desbetreffende probleemstelling wordt geanalyseerd, opnieuw wordt geordend, in het licht van een nieuwe theorie wordt geplaatst en dergelijke
empirische onderzoek
onderzoek dat door feiten te onderbouwen is of al onderbouwd is
theoretisch onderzoek
het onderzoek waarbij men de systematische ordening als grondslag neemt voor het vaststellen van verbanden om zo verklarende uitspraken te formuleren
self-fulfilling prophecy
een aanvankelijk onjuiste definitie van de situatie mensen ertoe brengt zich daarnaar te gaan gedragen, waardoor eerdere onjuiste definitie van de situatie tenslotte juist wordt
niet-reactief veldonderzoek
het verzamelen van empirisch materiaal dat er al is
ambtelijke statistieken
beschikbaar statistische materiaal
documentatieanalyse
analyse van notulen, schriftelijke mededelingen, periodieken, enzovoort biedt de mogelijkheid tot de oplossing van het gestelde probleem
observatie van andere, incidentele, niet-reactieve bronnen
meten aan de hand van de verkoop van boeken of andere concrete gegevens
observatie
je bestudeert en houdt het gedrag van mensen in de gaten
inhoudsanalyse
de systematische analyse van de inhoud van massacommunicatieve informatie
natuurlijk experiment
de studie van een min of meer experimentachtige ontwikkeling, die zich in een natuurlijke omgeving afspeelt
secundaire analyse
heranalyse van al door andere onderzoekers onderzocht en verzameld materiaal
reactief veldonderzoek
het verzamelen van nieuw empirische materiaal dat door de onderzoeker wordt uitgelokt
laboratoriumexperiment
is gericht op het ontdekken en kwatificeren van causale samenhangen
causaliteit
er is sprake van een betrekking van oorzaak en gevolg
correlatie
de in meerdere of mindere mate bestaande onderlinge samenhang tussen twee reeksen van waarnemingen of verschijnselen
veldexperiment
sociaal-wetenschappelijk experiment, dat zich in een natuurlijke situatie afspeelt
enquête
massaondervraging via interviews of schriftelijk van een steekproef uit een grote populatie
representatieve steekproef
een steekproef die een goede doorsnee oplevert van de totale groep (populatie)
populatie
totale groep
a-selecte steekproef
mensen die worden ondervraagd, worden op een willekeurige manier geselecteerd
simulatie
een sociaal proces wordt nagespeeld
betrouwbaarheid
de consequentheid en nauwkeurigheid van metingen
validiteit
dat een meting daadwerkelijk meet wat je wilt meten
logboek
daarin staan zaken als datum, plaats, begintijd, eindtijd, eventueel aangevuld met een resultaat op opmerkingen
bronnen- en materialenboek
daarin verzamel en orden je resultaten en gegevens
generalisaties
algemene uitspraken
significant
voldoende belangwekkend
standaarddeviatie of standaardafwijking
onnauwkeurigheidsmarges
relevantie
belangrijkheid
parafraseren
als je gebruik maakt van literatuur, kun je een stuk tekst van een andere schrijver in je eigen woorden weergeven
notenapparaat
waar bepaalde informatie vandaan komt
citeren
het letterlijk overnemen van andermans tekst
bronvermelding
een lezer moet kunnen zien uit welke bronnen jij je informatie hebt gehaald