33 terms
Patakarang Pangkabuhayan ng mga Espanyol
blue collar job
mga gawain o trabahong manwal gaya ng pagsasaka, pagtotroso, pagkakarpintero
buwis
takdang halagang ibinabayad ng mga mamamayan o korporasyon sa pamahalaan upang magamit sa maayos na pagpapatakbo ng bansa
daungan
isang lugar o parte ng karagatan, dagat, ilog o iba pang daanang anyong-tubig na tinitigilan o hinihimpilan ng mga barko o sasaskyang pandagat upang magsakay at magbaba ng mga kargamento o kalakal
ekspedisyon
paglalakbay ng mga grupo ng mga taong may tiyak na layunin gaya ng paghahanap ng lugar o mahahalagang bagay
monopolyo
sitwasyon kung saan kontrolado o hawak lamang ng isang kompanya o may kapangyarihan ang industriya o pagtutustos ng isang bagay o produkto
pag-aalsa
pagrerebelde o hindi pagsunod sa pamahalaan o pinuno dahil sa pagtutol o hindi pagsang-ayon sa mga ginagawa nito
principalia
mga taong may mataas na antas sa lipunan noong panahon ng mga Espanyol gaya ng mga gobernadorcillo, kapitan municipal, at iba pa
tabako
halamang may malalaking dahong pinatuyo at ginagamit sa paggawa ng sigarilyo
1571
ipinatupad ang mapang-aping batas ng pagbubuwis (o tributo) ng mananakop na Espanyol
walong reales
halaga ng tributo o buwis noong una itong ipinatupad noong 1571
12 reales
halaga ng tributo o buwis noong 1851 mula sa dating 8 reales
mga katutubo sa Ilocos at Cagayan
naghimagsik laban sa mapang-aping sistema ng pagbubuwis ng mga Espanyol
kasama
mga magsasakang nangungupahan sa kanilang lupang sakahan (dati sila ang may-ari ng lupang kanilang sinasaka, noong dumating ang mga Espanyol, inagaw ito sa kanila);
haciendero
may ari ng lupa sa sistemang kasama; kadalasan sila ay mga Espanyol; sa kanila ang lupa, ang mga kasama ang nagtatanim at nagtatrabaho sa lupa pero ang hatian sa kikitain ng pagtatanim at 50/50, o kalahati ng kita ay napupunta sa haciendero kahit wala siyang ginawa sa pagtatanim
polo y servicios
sapilitang paggawa; sakop nito ang lahat ng lalaki na may edad 16 - 60. Pilit silang pinagtatrabaho tulad ng pagtatayo ng tulay, simbahan, pagkumpuni ng barko
polista
ito ang tawag sa mga naglilingkod sa polo y servicios
40 araw
ito ang bilang ng araw na inuutos ng pamahalang Espanyol kung saan magtatrabaho ng sapilitan ang polista. Ibinaba ito ng 15 araw simula 1884.
falla
multa bilang kapalit ng hindi paglilingkod sa polo y servicios pero dahil mas marami ang mahihirap at hindi nila kayang magbayad ng multang ito, napakarami ang naging polista
Sumuroy sa Samar
nag-alsa noong 1649 at 1650 laban sa polo y servicios
bandala
sapilitang pagbili ng pamahalaang Espanyol sa mga produkto ng mga magsasaka sa napakamurang halaga, o kaya ay hindi na binabayaran
promissory note
pangakong kasulatan na ibinibigay ng pamahalaang Espanyol sa mga magsasaka bilang patunay na babayaran nila ang mga produktong kinuha nila mula sa mga magsasaka. Kadalasan hindi naman ito binabayaran ng pamahalaang Espanyol
Maynila
naging sentro ng kalakalan sa Asya dahil sa magandang lokasyon nito noong panahon ng kalakalang Galyon.
galyon
isang malaking sasakyang-dagat ng mga Espanyol na may lulang (sakay) na mga kalakal mula sa Maynila patungong Acapulco, Mexico minsan sa isang taon
kalakalang Maynila - Acapulco
kalakalang monopolyo ng pamahalaang Espanyol kung saan ang kalakalang galyon ay para lamang sa Maynila at Acapulco, at isinara sa kalakalan ng Pilipinas sa iba pang mga bansa
boleta
tiket; tanging ang mga mangangalakal na may tiket na ganito ang maaring lumahok sa kalakalan
100 hanggang 300 porsyento
ito ang kinikita ng mga namumuhunan sa kalakalang galyon
Obras Pias
institusyong nagpapautang na may malaking tubo; maraming namuhunan sa kalakalang galyon ang nangungutang dito
galyong Magallanes
ito ang pinakahuling galyon ng pamahalaan na nakasali sa kalakalan; umalis ito sa Maynila noong 1811 at nakabalik noong 1815
Haring Ferdinand VII
ipinabuwag ang monopolyo ng pamahalaang Espanyol sa kalakalang galyon noong Setyembre 25, 1813 dahil sa hindi magandang epekto nito sa kalakalan ng bansa
Jose Basco Y Vargas
gobernador-heneral na nagpasimula ng tunay na pag-unlad sa kabuhayan sa bansa.
Sociedad Economico de los Amigos del Pais
Pangkabuhayang Samahan ng mga Kaibigan ng Bayan; itinayo noong Abril 26, 1781 na gumampan ng iba't ibang tungkulin para sa pagpapaunlad ng kalakalan. Si Ciriaco Carvajal ang unang pangulo ng samahang ito
Monopolyo sa Tabako
itinatag ni Jose Basco noong Marso 1, 1782 kung saan nakasaad na tanging tabako lang ang maaring itanim sa mga lalawigan ng Cagayan, Nueva Ecija, Marinduque at Ilocos. Tumagal ng isandaang taon ang kalakarang ito at habang kumita ng malaki ang pamahalaang Espanyol dahil dito, nagutom naman ang napakaraming tao sa mga lugar na ito dahil sa kakulangan ng suplay ng pagkain.
Real Compania de Filipinas
Royal Company of the Philippines na itinatag noong Marso 10, 1785 na naglayong itaguyod ang kalakalan sa pagitan ng Espanya at Pilipinas; walang buwis na ipinataw sa mga kalakal dito