Historische context: Republiek - Begrippen

Terms in this set (33)

Alteratie van Amsterdam

Naam van machtsgreep van calvinisten in Amsterdam op 26 mei 1578, waarbij de katholieke stadsregering werd afgezet

Spaanse vloot, door Filips II in 1588 uitgezonden om samen met het leger van Parma Engeland aan te vallen. De onderneming mislukte volledig.

Deels spontane, deels georganiseerde acties van calvinisten om de katholieke kerken te zuiveren van wat volgens hen 'afgoderij' of 'bijgeloof' was zodat die kerken konden worden gebruikt voor calvinistische kerkdiensten

Wet die door Karel V werd afgekondigd en strenge vervolging van protestanten inhield

Leer van Calvijn. Franse calvinisten = hugenoten.

centralisatiebeleid

Het streven van vorsten hun macht te vergroten door verschillende delen van hun rijk vanuit één plaats (centrum) te besturen. Zij deden dat door middel van een ambtenarenapparaat en beroepslegers. Godsdienstige eenheid verkregen de vorsten door de Kerk geheel of voor een groot deel onder hun toezicht te stellen.

Collaterale Raden

Adviesorganen die de landvoogd raad gaven: Raad van State, Geheime Raad en Raad van Financien; ingesteld door Karel V in 1531

commercialisering van de landbouw

Landbouw die hoofdzakelijk niet voor eigen gebruik, maar voor de verkoop produceert. Deze kwam in Holland en Zeeland in de 16e eeuw op.

Cuius regio eius religio

Wiens gebied, diens godsdienst. Latijnse omschrijving van de rechtsregel uit de Vrede van Augsburg (1555). In het Duitse rijk besloot de landsvorst of de katholieke dan wel de lutherse godsdienst heersend zou zijn.

feodale traditie

Verplichtingen van boeren aan adelijke landheren die grond in bezit hebben

Generaliteitslanden

Gebieden die rechtstreeks door de Staten-Generaal werden bestuurd. Delen van Brabant, Vlaanderen, Limburg en Groningen, overwegend katholiek.

Periode van bijzondere economische en culturele bloei in de zeventiende eeuw in de Republiek

Iemand die bewust afwijkt van de opvattingen van de rooms-katholieke kerk

De hoogste ambtenaar in het gewest Holland die grote invloed had op de besluitvorming in de Staten-Generaal. Na de dood van Johan van Oldenbarnevelt werd de landsadvocaat voortaan raadpensionaris genoemd.

raadpensionaris

De nieuwe benaming van de landsadvocaat na de dood van Johan van Oldenbarnevelt.

De handel op de Oostzee in bulkgoederen, zoals hout en graan, die de basis vormden voor de welvaart van de Republiek.

Pacificatie van Gent

Tijdelijke verzoening tussen de niet-opstandige gewesten en Holland en Zeeland, die gezamenlijk het vertrek van Spaanse soldaten eisten.

Plakkaat van Verlatinghe

Besluit van de Staten-Generaal waarin de trouw aan Filips II als wettig vorst werd opgezegd. Volgens dit plakkaat hebben onderdanen het recht een andere vorst te kiezen als hun vorst zich als een tiran gedraagt.

Een recht, toegekend door een heer, aan een bepaalde persoon, een groep personen, een stad of een gewest.

Raad van Beroerten

Speciale rechtbank die schuldigen van de beeldenstorm moest straffen.

Bestuurders. Ze waren een elite en kwamen meestal uit dezelfde families

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

Statenbond van Noordelijke gewesten die voortkwam uit de Opstand.

Vergadering van Duitse vorsten met hun keizer

Het leger van de Republiek.

Belangrijke bestuurder van een gewest. In principe koos ieder gewest zijn eigen stadhouder. In de praktijk waren er twee: een in Holland, een in Friesland, die elk stadhouder van een aantal gewesten waren.

Staten-Generaal

Vergadering van de afgevaardigden van de gewestelijke Staten. Onder Karel V mochten de Staten-Generaal alleen de beden goed- of afkeuren, tijdens de Republiek behartigden zij de gemeenschappelijke belangen van de gewesten.

Statenvergadering

Hoogste bestuur van een gewest.

Gebouw voor Joodse godsdienstige bijeenkomsten.

Twaalfjarig Bestand

Tijdelijke vrede met Spanje, 1609-1621.

Unie van Utrecht

Verdrag uit 1579 waarin de noordelijke gewesten afspraken vastlegden over staatkundge zaken en zich gezamenlijk uitspraken tegen de Spaanse bezetter.

Verenigde Oostindische Compagnie

Nederlanse handelsonderneming in de zeventiende en achttiende eeuw met een monopolie op de handel tussen Europa en Azie (Indie)

Vrede van Munster

Verdrag uit 1648 waarmee Spanje de Republiek erkende als een zelfstandige staat. Hiermee kwam een officieel einde aan de Opstand.

Watergeuzen (Geuzen)

Opstandelingen die vanaf het water vochten tegen het leger van Filips II.

OTHER SETS BY THIS CREATOR

THIS SET IS OFTEN IN FOLDERS WITH...

;