Upgrade to remove ads
Only $2.99/month

Historische context: Republiek - Begrippen

Terms in this set (33)

Alteratie van Amsterdam
Naam van machtsgreep van calvinisten in Amsterdam op 26 mei 1578, waarbij de katholieke stadsregering werd afgezet
Armada
Spaanse vloot, door Filips II in 1588 uitgezonden om samen met het leger van Parma Engeland aan te vallen. De onderneming mislukte volledig.
Beeldenstorm
Deels spontane, deels georganiseerde acties van calvinisten om de katholieke kerken te zuiveren van wat volgens hen 'afgoderij' of 'bijgeloof' was zodat die kerken konden worden gebruikt voor calvinistische kerkdiensten
Bloedplakkaat
Wet die door Karel V werd afgekondigd en strenge vervolging van protestanten inhield
calvinisme
Leer van Calvijn. Franse calvinisten = hugenoten.
centralisatiebeleid
Het streven van vorsten hun macht te vergroten door verschillende delen van hun rijk vanuit één plaats (centrum) te besturen. Zij deden dat door middel van een ambtenarenapparaat en beroepslegers. Godsdienstige eenheid verkregen de vorsten door de Kerk geheel of voor een groot deel onder hun toezicht te stellen.
Collaterale Raden
Adviesorganen die de landvoogd raad gaven: Raad van State, Geheime Raad en Raad van Financien; ingesteld door Karel V in 1531
commercialisering van de landbouw
Landbouw die hoofdzakelijk niet voor eigen gebruik, maar voor de verkoop produceert. Deze kwam in Holland en Zeeland in de 16e eeuw op.
Cuius regio eius religio
Wiens gebied, diens godsdienst. Latijnse omschrijving van de rechtsregel uit de Vrede van Augsburg (1555). In het Duitse rijk besloot de landsvorst of de katholieke dan wel de lutherse godsdienst heersend zou zijn.
feodale traditie
Verplichtingen van boeren aan adelijke landheren die grond in bezit hebben
Generaliteitslanden
Gebieden die rechtstreeks door de Staten-Generaal werden bestuurd. Delen van Brabant, Vlaanderen, Limburg en Groningen, overwegend katholiek.
Gouden Eeuw
Periode van bijzondere economische en culturele bloei in de zeventiende eeuw in de Republiek
ketter
Iemand die bewust afwijkt van de opvattingen van de rooms-katholieke kerk
landsadvocaat
De hoogste ambtenaar in het gewest Holland die grote invloed had op de besluitvorming in de Staten-Generaal. Na de dood van Johan van Oldenbarnevelt werd de landsadvocaat voortaan raadpensionaris genoemd.
raadpensionaris
De nieuwe benaming van de landsadvocaat na de dood van Johan van Oldenbarnevelt.
Moedernegotie
De handel op de Oostzee in bulkgoederen, zoals hout en graan, die de basis vormden voor de welvaart van de Republiek.
Pacificatie van Gent
Tijdelijke verzoening tussen de niet-opstandige gewesten en Holland en Zeeland, die gezamenlijk het vertrek van Spaanse soldaten eisten.
Plakkaat van Verlatinghe
Besluit van de Staten-Generaal waarin de trouw aan Filips II als wettig vorst werd opgezegd. Volgens dit plakkaat hebben onderdanen het recht een andere vorst te kiezen als hun vorst zich als een tiran gedraagt.
privilege
Een recht, toegekend door een heer, aan een bepaalde persoon, een groep personen, een stad of een gewest.
Raad van Beroerten
Speciale rechtbank die schuldigen van de beeldenstorm moest straffen.
regenten
Bestuurders. Ze waren een elite en kwamen meestal uit dezelfde families
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
Statenbond van Noordelijke gewesten die voortkwam uit de Opstand.
Rijksdag
Vergadering van Duitse vorsten met hun keizer
Staatse leger
Het leger van de Republiek.
stadhouder
Belangrijke bestuurder van een gewest. In principe koos ieder gewest zijn eigen stadhouder. In de praktijk waren er twee: een in Holland, een in Friesland, die elk stadhouder van een aantal gewesten waren.
Staten-Generaal
Vergadering van de afgevaardigden van de gewestelijke Staten. Onder Karel V mochten de Staten-Generaal alleen de beden goed- of afkeuren, tijdens de Republiek behartigden zij de gemeenschappelijke belangen van de gewesten.
Statenvergadering
Hoogste bestuur van een gewest.
synagoge
Gebouw voor Joodse godsdienstige bijeenkomsten.
Twaalfjarig Bestand
Tijdelijke vrede met Spanje, 1609-1621.
Unie van Utrecht
Verdrag uit 1579 waarin de noordelijke gewesten afspraken vastlegden over staatkundge zaken en zich gezamenlijk uitspraken tegen de Spaanse bezetter.
Verenigde Oostindische Compagnie
Nederlanse handelsonderneming in de zeventiende en achttiende eeuw met een monopolie op de handel tussen Europa en Azie (Indie)
Vrede van Munster
Verdrag uit 1648 waarmee Spanje de Republiek erkende als een zelfstandige staat. Hiermee kwam een officieel einde aan de Opstand.
Watergeuzen (Geuzen)
Opstandelingen die vanaf het water vochten tegen het leger van Filips II.
THIS SET IS OFTEN IN FOLDERS WITH...

De Republiek - Gebeurtenissen

41 terms
gzandbergen

Duitsland: 1. Duitse keizerrijk 1871-1918

19 terms
gzandbergen

Duitsland 1871-1945 begrippen

28 terms
gzandbergen

historische context Duitsland 1919-1933

22 terms
tvanwingen