Created by
Begrippen
Terms in this set (107)
coalitiePolitieke partijen die samen de regering vormenklassieke grondrechtenvrijheidsrechten die burgers beschermen tegen de overheidoppositiePolitieke partijen die niet tot de regeringspartijen behorenonschendbaarHier: de koning is niet verantwoordelijk voor zijn politieke daden of politieke uitspraken.industrialisatieOvergang van het maken van producten met de hand naar het maken van producten met machines. Er komen fabrieken en veel mensen die tot die tijd in de landbouw werkten, worden fabrieksarbeider.algemeen kiesrechtRecht van alle burgers (vanaf een bepaalde leeftijd) om bij verkiezingen te mogen stemmencommunismepolitieke stromen die het verschil tussen arm en rijk wil opheffen door een revolutie van de arbeiderssociaaldemocratiePolitieke stroming die het verschil tussen arm en rijk wil opheffen door sociale wetten.socialismeVerzamelnaam voor het streven van communisten en sociaaldemocraten naar een samenleving die is gebaseerd op gelijkheidsociale kwestieDe slechte levensomstandigheden van de arbeiders in de negentiende eeuw en het besef dat daar iets aan gedaan moest wordensociale wetwet waarmee de overheid het leven van vooral arme mensen probeert te verbeterenvakbondOrganisatie die opkomt voor de belangen van werknemers.confessionelenmensen of groepen mensen die hun ideeën over politiek, onderwijs, enz baseren op een godsdienstemancipatiestrijd voor het krijgen van dezelfde rechten als alle andere groepen in de samenlevingverzuilingVerdeling van de samenleving in groepen die vrijwel langs elkaar leven. Een zuil was gebaseerd op een bepaalde godsdienst of levensbeschouwing.actief kiesrechtRecht om tijdens verkiezingen je stem uit te brengendistrictenstelselKiessysteem waarbij je alleen kunt stemmen op iemand uit je eigen regio (district). Per district wordt de persoon met de meeste stemmen de volksvertegenwoordiger.evenredige vertegenwoordigingKiessysteem met een landelijk kandidatenlijst wie één bepaald aantal stemmen krijgt, wordt volksvertegenwoordiger.feminismeStreven naar gelijke rechten voor mannen en vrouwen.passief kiesrechtRecht om tijdens verkiezingen gekozen te worden.modern imperialismeGebieden in andere werelddelen veroveren om economische redenen en omdat dit macht en aanzien oplevert.nationalismeTrots zijn op je eigen volk, land en cultuur.staataaneengesloten gebied met duidelijke grenzen en één regering.wapenwedloopStrijd tussen landen om wie de meeste en krachtigste wapens heeft.bondgenootschapTwee of meer landen die hebben afgesproken om elkaar te helpen.militarismeTrots zijn op alles wat met het leger te maken heeft: uniformen, wapens, medailles.neutraalNiet betrokken zijn bij een oorlog: geen partij kiezen.tweefrontenoorlogoorlog waarbij een landleger moet splitsen omdat er op twee verschillende plaatsen gevochten wordt.LoopgravenoorlogOorlog die wordt uitgevochten vanuit schuilplaatsen in de grond. Het front ligt daardoor lange tijd op dezelfde plaats.censuurVerbod om bepaalde informatie bekend te makenpropagandareclame voor een politiek idee, politieke groep of politicus.totale oorlogOorlog waarbij niet alleen het leger maar de hele samenleving betrokken is.DemilitarisatieAlle soldaten uit een gebied weghalenvredesverdragOfficiële overeenkomst tussen oorlogvoerende landen waarmee een oorlog wordt beëindigd.wapenstilstandAfspraak tussen oorlogvoerende landen om een tijd niet te vechtendistributieManier om de beschikbare producten te verdelen, vaak met een systeem van bomen.mobilisatieHet leger gereed maken voor oorlogcollectivisatieSamenvoegen van kleine zelfstandige bedrijven tot één groot, gemeenschappelijk bedrijf.planeconomieEconomisch systeem waarin de overheid besluit wat en hoeveel er geproduceerd wordtshowprocesrechtzaken waarvan de uitkomst vooraf al vaststaat.terreurgeweld gebruiken, of daarmee dreigen, tegen willekeurige personen door of namens de overheidtotalitaire samenlevingSamenleving waarin de overheid alle macht in handen heeft en grote invloed heeft op het leven van de burgers. In een totalitaire samenleving is het individu onbelangrijk.beurskrachSnelle waardedaling van aandeleneconomische crisisPeriode waarin het slecht gaat met de economie.fascismenationalistische politieke stroming die een sterk leiderschap wil en geweld goedkeurtpersoonsverheerlijkingpropaganda voor een politieke leiderantisemitismehaat tegen jodennationaalsocialismepolitieke stroming die uitgaat van een sterk leiderschap, nationalisme, militarisme en racismerassenleeridee dat je de mensheid kunt indelen in rassen, waarbij het ene ras beter is dan het andereappeasementPolitiek waarbij alles gedaan wordt wat nodig is om een dreigende oorlog te voorkomen.concentratiekampplek waar groepen mensen worden opgeslotendictatuurWanneer van een land besturen waarbij een leider (of een kleine groep) alle macht heeft.gelijkschakelingalle maatregelen die worden genomen om van een land een totalitaire samenleving te makenindoctrinatieervoor zorgen dat mensen niets anders horen of zien dan bepaalde ideeën, zodat ze geloven dat deze ideeën waar zijnaanpassingspolitiekeconomisch beleid van de regering om niet meer geld uit te geven dan dat er aan inkomsten iswerkschaffinsprojectProject waar aan werklozen tegen een lage loon werken en dat voor de hele samenleving van het is, zoals de aanleg van een park of een weg.fascismeaanhangers van fascisme heten fascistenblitzkriegmanier van oorlog voeren door zo snel mogelijk zoveel mogelijk land te veroverenbezettingovername van de militaire en politieke macht in een land door een ander landcapitulatieovergave van een land of leger aan de vijandrechtstaatLand waarin iedereen dezelfde rechten en plichten heeft die in wetten zijn vastgelegd. De rechters zijn onafhankelijk.collaborateurIemand die in oorlogstijd met de vijand samenwerkt.deportatiemensen onder dwang wegvoerendoorgangskampplek waar gevangenen tijdelijk worden opgeslotenonderduikerIemand die zich verstopt omdat hij gevaar loopt opgepakt te wordenhet verzetPersonen en groepen die in oorlogstijd op allerlei manieren de vijand tegenwerkenholocaustNaam voor de massamoord op 6 miljoen Joden in de Tweede Wereldoorlog.vernietigingskampConcentratiekamp waar het doden en vernietigen voor zoveel mogelijk mensen het belangrijkste doel is.razziageorganiseerde jacht op een groep mensendekolonisatieperiode waarin een kolonie een onafhankelijk land wordtpolitionele actiesTwee oorlogen die Nederland tussen 1947 en 1949 uitvocht in Nederlands-Indië.soevereiniteitsoverdrachtEen land dat de hoogste macht heeft over een ander land, draagt die macht officieel overcontainmentEngels voor 'indamming'.
Met de containment
politiek wilde de Verenigde Staten voorkomen dat het communisme zich zou uitbreideninvloedssfeerwanneer een ander land veel invloed heeft in een bepaald gebiedkapitalismeEconomisch systeem waarbij de productiemiddelen (fabrieken, grondstoffen, machines) in het bezit zijn van burgers, die producten van maken met als belangrijkste doel daarmee winst te behalen.sattelietstaatLand dat officieel onafhankelijk is, maar dat feitelijk door een ander land wordt overheerst.koude oorlogPeriode van grote spanningen tussen 2 vijanden waarbij het niet tot een echte oorlog komt.kernwapenatoombomwederzijdse afschrikkingAls twee vijanden elkaar niet durven aan te vallen uit angst voor de gevolgen.lidstaatLand dat lid is van een internationale organisatie.vetorechtRecht om een beslissing tegen te houden, Ook al is de meerderheid vóór.amerikaniseringToenemende invloed van de Amerikaanse cultuur op de eigen cultuur.consumptiemaatschappijsamenleving waarin veel mensen een deel van hun inkomen besteden aan luxe producten.wederopbouwPeriode na de Tweede Wereldoorlog waarin de oorlogsschade werd hersteld.ontzuilingProces waarbij de verdeling van de samenleving in vier groepen (zuilen) verdween.secularisatieAls kerk en geloof minder belangrijk worden in de maatschappij.sociale grondrechtenRegels Die de overheid verplichten haar best te doen om iedereen een goed bestaan te garanderen.JongerencultuurLevensstijl van jongeren waarmee zij zich onderscheiden van andere groepen komma-in bijvoorbeeld kleding, kapsel en muziekkeuze.verzorgingsstaatLand waarvan de overheid ervoor zorgt dat iedere burger een inkomen heeft. (Nederland)extremistIemand met radiacale opvattingenglobaliseringOntwikkeling waarbij wereldwijd de overeenkomsten tussen landen op economisch, cultureel en sociaal gebied toenemen.IndividualiseringSituatie waarin mensen het belangrijk vinden zelfstandig te zijn en zelf keuzes te kunnen maken.islamismepolitieke stroming binnen de islam. Islamisten keuren democratie af en vinden dat een land bestuurd moet worden volgens de regels uit de koranpoldermodelOverleg en samenwerking in Nederland tussen overheid, werkgevers en vakbonden.referendumbij een referendum vraagt de overheid advies aan de burgers die kiesrecht hebben. De burgers geven hun mening met ja of neeterrorismePolitieke of godsdienstige doelen willen bereiken door geweld tegen willekeurige mensen te gebruiken of daarmee dreigenpopulismeManier van denken waarbij de nadruk ligt op de tegenstelling tussen wij (het volk) en zij (de machthebbers). De laatsten zouden schuldig zijn aan alle problemen.
1/2