Upgrade to remove ads
Only $2.99/month

Begrippen Tijdvak 7/8

Terms in this set (103)

Atheïst
Iemand die niet in een god gelooft
Corruptie
Omkoping
Deïst
Iemand die aanneemt dat God de wereld ooit heeft gemaakt, maar zich er niet meer mee bemoeit
Driemachtenleer (trias politica)
Theorie van Montesquieu over drie gescheiden machten
Encyclopedie
Boek met informatie over een groot aantal onderwerpen
Genootschap
Vereniging
Mensenrechten
Rechten van alle mensen
Rationalisme
Toepassing van het verstand (de rede)
Rechterlijke macht
Deel van de overheid dat rechtspreekt
Rechtsstaat
Staat waarin iedereen zich aan de wet moet houden
Tijd van pruiken en revoluties
Zevende tijdvak (1700-1800)
Uitvoerende macht
Deel van de overheid dat wetten uitvoert, de regering
Verlichting
Beweging van mensen die het gebruik van het verstand wilden bevorderen
Volkssoevereiniteit
Het idee dat het volk de hoogste macht heeft
Westers
Uit het Westen (West-Europa en gebieden met een oorspronkelijk West-Europese cultuur, zoals Noord-Amerika)
Wetgevende macht
Deel van de overheid dat wetten maakt
Ancien regime
Bestuur voor de democratische revolutie
Censuur
Toezicht op publicaties
Verlicht absolutisme
Systeem waarbij een absoluut vorst verlichte hervormingen van bovenaf invoert
Amerikaanse Revolutie
Democratische revolutie waarbij de Verenigde Staten van Amerika ontstonden (1765-1787)
Bataafse Revolutie
Democratische revolutie in Nederland (1795-1805)
Coalitie
Verbond
Congres
Wetgevende vergadering in de VS
Democratische revolutie
Ingrijpende politieke verandering waarbij een democratische grondwet wordt ingevoerd
Dekolonisatie
Onafhankelijk worden van koloniën
Eenheidsstaat
Staat waarin gemeente- en provinciebesturen ondergeschikt zijn aan het landsbestuur
Franse Revolutie
Democratische revolutie in Frankrijk (1789- 1799)
Grondrechten
Belangrijkste rechten van burgers die in of bij de grondwet zijn vastgelegd
Grondwet (constitutie)
Wet waarin staat hoe een staat geregeerd wordt en wat de rechten en plichten van burgers zijn
Hooggerechtshof
Hoogste rechtbank in de VS
Moederland
Land met koloniën
Patriot
Voorstander van democratie in Nederland
Radicaal
Voor grondige veranderingen
Referendum
Volksstemming
Scheiding van kerk en staat
Als godsdienstige organisaties en overheid zich niet met elkaar bemoeien
Staatsburger
Iemand met burgerrechten van een staat
Staatsgreep
Plotselinge en gewelddadige overname van de staatsmacht
Terreur
Bangmakerij met geweld & schrikbewind, bestuur dat zijn onderdanen met geweld bang maakt
Abolitionisme
Beweging voor de afschaffing van slavenhandel en slavernij
Indo-Europeaan
Persoon van Europees-Aziatische afkomst in Indonesië
Intimidatie
Bangmakerij
Trans-Atlantische slavenhandel
Handel in en vervoer van slaven over de Atlantische Oceaan
Industrialisatie
Uitbreiding van industrie
Industrie
Productie in fabrieken
Industriële revolutie
Ingrijpende verandering in productiemethoden, waarbij handarbeid wordt vervangen door machines
Industriële samenleving
Maatschappij waarin meer dan de helft van de bevolking in steden woont en waarin industrie en diensten de belangrijkste bestaansmiddelen zijn
Industriesector
Deel van de economie dat bestaat uit industrie en mijnbouw
Klasse
Sociale groep
Mechanisatie
Vervanging van handarbeid door machines
Medische revolutie
Sterke verbetering van de geneeskunde vanaf de 19e eeuw
Middenklasse
Brede sociale groep tussen de klassen van arbeiders en kapitalisten
Moderne tijd
Vijfde periode (1800-heden)
Tijd van burgers en stoommachines
Achtste tijdvak (1800-1900)
Transportrevolutie
Ingrijpende verbetering van wegen en vervoermiddelen
Tweede industriële revolutie
Fase in het industrialisatieproces, waarin staal, chemie en elektrotechniek belangrijk werden (vanaf 1890)
Anarchisme
Politiek-maatschappelijke stroming die streeft naar afschaffing van de staat (overheid)
Conservatisme
Politiek-maatschappelijke stroming die streeft naar behoud van bestaande toestanden
Economisch liberalisme
Stroming binnen het liberalisme die streeft naar een vrije markt
Kanselier
Duitse regeringsleider, minister-president
Liberalisme
Politiek-maatschappelijke stroming die streeft naar vrijheid
Markteconomie
Economie waarin de productie wordt bepaald door vraag en aanbod op de vrije markt
Mogendheid
Staat
Natiestaat
Staat van één volk
Nationalisme
Voorliefde voor het eigen volk & streven naar de vorming van een natiestaat
Parlementaire democratie
Politiek systeem waarbij de regering verantwoording schuldig is aan een met een algemeen kiesrecht gekozen parlement
Politiek-maatschappelijke stroming
Beweging die wil deelnemen aan het bestuur met bepaalde opvattingen over de inrichting van de staat en de maatschappij
Reformisme
Stroming binnen het socialisme die via geleidelijke hervormingen verbeteringen voor de arbeiders wil bereiken
Sociaaldemocratie
Stroming binnen het socialisme die de parlementaire democratie aanvaardt
Socialisme
Politiek-maatschappelijke stroming die streeft naar meer gelijkheid
Staatssocialisme
Socialisme waarbij bedrijven in handen van de overheid zijn
Terroristisch
Als iemand gewelddaden pleegt om politieke doelen te bereiken
Actief kiesrecht
Recht om te stemmen
Algemeen kiesrecht
Kiesrecht voor alle mannen en vrouwen
Budgetrecht
Recht van het parlement om uitgaven van de regering goed of af te keuren
Censuskiesrecht
Kiesrecht dat afhangt van de te betalen belastingen
Decreet
Bevel
Democratisering
Uitbreiding van de democratie
Districtenstelsel
Kiesstelsel waarbij het land is verdeeld in districten die eigen kandidaten voor het parlement kiezen
Parlementair stelsel
Politiek systeem waarin de volksvertegenwoordiging de hoogste macht heeft
Passief kiesrecht
Recht om gekozen te worden
Premier
minister-president, eerste minister, regeringsleider
Antithese
Tegenstelling
Bijzonder onderwijs
Scholen die niet gesticht zijn door de overheid
Confessionalisme
Politiek-maatschappelijke stroming en emancipatiebeweging die uitgaat van een geloof
Discriminatie
Onderscheid maken tussen mensen met de bedoeling iemand of een groep achter te stellen
Emancipatie
Toekenning van gelijke rechten en kansen
Feminisme
Emancipatiebeweging die streeft naar gelijke behandeling van vrouwen ten opzichte van mannen
Openbaar onderwijs
Scholen die zijn gesticht door de overheid
Schoolstrijd
Strijd over het betalen van het bijzonder onderwijs door de overheid (tot 1917)
Economische crisis
Lange tijd van economische achteruitgang en werkloosheid
Nachtwakerstaat
Staat waarin de overheid zorgt voor orde en gezag en zich verder weinig met burgers bemoeit
Sociale kwestie
Het probleem van de slechte leef- en werkomstandigheden van de arbeiders
Sociale wet
Wet die zwakkeren in de samenleving beschermt
Vakbond
Organisatie van werknemers
Verzorgingsstaat
Staat waarin de overheid zich inzet voor welvaart en welzijn (prettig leven) van zijn burgers
Bezetten
Als een leger een gebied verovert en de bevolking in bedwang houdt
Dominion
Zelfstandig deel van het Britse rijk
Genocide (volkerenmoord)
Volgens een plan vermoorden van een volk of bevolkingsgroep
Guerrillaoorlog
Oorlog met strijdgroepen die zich onder de bevolking verschuilen en kleine aanvallen uitvoeren
Invloedssfeer
Gebied waar een staat van buiten veel invloed heeft
Moderne imperialisme
Europese expansie in Azië en Afrika tussen 1870 en 1914 waardoor grote koloniale rijken ontstonden
Protectoraat
Staat waarover een andere staat heerst onder de schijn van bescherming
Racisme
Idee dat er mensenrassen zijn waarvan het ene beter is dan het andere
THIS SET IS OFTEN IN FOLDERS WITH...