Upgrade to remove ads
Only $35.99/year

12.1 Choroby układu pozapiramidowego cz.1

Terms in this set (70)

Układ pozapiramidowy
►.............. - funkcja kontrolna
►Jądra podstawy
• Gałka ................
• ........................ → prążkowie
• Jądro ......................... → prążkowie
►Istota .................
►Droga ...............-.......................
Układ pozapiramidowy
►Kora - funkcja kontrolna
►Jądra podstawy
• Gałka blada
• Skorupa → prążkowie
• Jądro ogoniaste → prążkowie
►Istota czarna
►Droga nigro-striatalna
Rola układu pozapiramidowego
►utrzymanie prawidłowego ..................... mięśniowego
►.......................... i .................... ruchu
Rola układu pozapiramidowego
►utrzymanie prawidłowego napięcia mięśniowego
►modulacja i precyzja ruchu
Schemat układu pozapiramidowego***
1. gałka blada
2. skorupa
3. jądro ogoniaste
4. wzgórze
5. istota czarna
6. jądro niskowzgórzowe
7-8. połączenie z korą
9. jądro czerwienne
10. połączenia z rdzeniem
11. droga piramidowa
12. połączenia pomiędzy jądrami
Schemat układu pozapiramidowego***
1. gałka blada
2. skorupa
3. jądro ogoniaste
4. wzgórze
5. istota czarna
6. jądro niskowzgórzowe
7-8. połączenie z korą
9. jądro czerwienne
10. połączenia z rdzeniem
11. droga piramidowa
12. połączenia pomiędzy jądrami
Choroby układu pozapiramidowego:
►Choroba .......................... i inne zespoły .....................................
►..................... samoistne
►.....................
►Choroba ...............
►......................
►Zespół niespokojnych ...........
Choroby układu pozapiramidowego:
►Choroba Parkinsona i inne zespoły parkinsonowskie
►Drżenie samoistne
►Dystonie
►Choroba tików
►Pląsawice
►Zespół niespokojnych nóg
Wspólne dla neurodegeneracji
►Agregaty nieprawidłowego ...............
►α-......................... - choroba Parkinsona, MSA, otępienie z ciałami Lewy`ego
►białko ........ - PSP, CBS, FTD, Choroba Alzheimera
►β-...................... - Choroba Alzheimera
►.............................. - pląsawica Huntingtona
Wspólne dla neurodegeneracji
►Agregaty nieprawidłowego białka
►α-synukleina - choroba Parkinsona, MSA, otępienie z ciałami Lewy`ego
►białko tau - PSP, CBS, FTD, Choroba Alzheimera
►β-amyloid - Choroba Alzheimera
►huntingtyna - pląsawica Huntingtona
Klasyfikacja Parkinsonizmu
1. Klasyczna choroba Parkinsona z ciałami Lewy`ego (rozpoznanie pewne wyłącznie na podstawie badania mikroskopowego) 75%
2. Parkinsonizmy atypowe (MSA, PSP, CBS)
3. Parkinsonizm pozapalny (encephalitis lethargica)
4. Parkinsonizm polekowy
• leki blokujące receptor dopaminergiczny
• neuroleptyki, lit, flunaryzyna, cynaryzyna
• leki blokujące syntezę i wypłukujące dopaminę
5. Parkinsonizm toksyczny
• CO, mangan, cyjanki, MPTP
6. Parkinsonizm pourazowy
7. Pseudoparkinsonizm
• naczyniowy
• wodogłowie normotensyjne
Klasyfikacja Parkinsonizmu
1. Klasyczna choroba Parkinsona z ciałami Lewy`ego (rozpoznanie pewne wyłącznie na podstawie badania mikroskopowego)
2. Parkinsonizmy atypowe (MSA, PSP, CBS)
3. Parkinsonizm pozapalny (encephalitis lethargica)
4. Parkinsonizm polekowy
• leki blokujące receptor dopaminergiczny
• neuroleptyki, lit, flunaryzyna, cynaryzyna
• leki blokujące syntezę i wypłukujące dopaminę
5. Parkinsonizm toksyczny
• CO, mangan, cyjanki, MPTP
6. Parkinsonizm pourazowy
7. Pseudoparkinsonizm
• naczyniowy
• wodogłowie normotensyjne
Choroba Parkinsona - etiologia
►.............................
• prawdopodobieństwo pojawienia się choroby Parkinsona w rodzinie chorego wynosi .....%
►Czynniki ...................................
Choroba Parkinsona - etiologia
►Genetyczna
• prawdopodobieństwo pojawienia się choroby Parkinsona w rodzinie chorego wynosi 5%
►Czynniki środowiskowe
Przyczyna choroby Parkinsona - hipotezy ***
►Przyspieszone starzenie istoty czarnej
►Toksyczna
►Zapalna
►Stres oksydacyjny
►Stres proteolityczny
►Choroba prionowa
Przyczyna choroby Parkinsona - hipotezy
►Przyspieszone starzenie istoty czarnej
►Toksyczna
►Zapalna
►Stres oksydacyjny
►Stres proteolityczny
►Choroba prionowa
Wspólne cechy starzenia i choroby Parkinsona
►spowolnienie ........................ (bradykinezja)
►zmniejszenie ......................... ruchu (hipokinezja)
►........................... sylwetki
►krótszy ............
►zaburzenia odruchów ................................
Wspólne cechy starzenia i choroby Parkinsona
►spowolnienie ruchowe (bradykinezja)
►zmniejszenie amplitudy ruchu (hipokinezja)
►pochylenie sylwetki
►krótszy krok
►zaburzenia odruchów postawnych
Choroba Parkinsona
►............................... schorzenie układu .......................................... polegające na zaniku komórek istoty ................... produkujących ........................ oraz obecności ciał ......................... w badaniu histopatologicznym
Choroba Parkinsona
►postępujące schorzenie układu pozapiramidowego polegające na zaniku komórek istoty czarnej produkujących dopaminę oraz obecności ciał Lewy'ego w badaniu histopatologicznym
Choroba Parkinsona - epidemiologia
►początek choroby ok. ..... r.ż. (40-70)
• parkinsonizm o wczesnym początku ( < .....r.ż.)
• parkinsonizm młodzieńczy (początek < ..... r.ż.)
• możliwe zachorowanie po 70 r.ż.
►częstość występowania: 160/ 100 tys. osób; w 70 r.ż. 550/ 100 tys.
►płeć ♂:♀ = ....:....
►zachorowalność: 12 nowych przypadków / 100 000 osób w ciągu roku
►liczba chorych w Polsce: 60-80 tys.
Choroba Parkinsona - epidemiologia
►początek choroby ok. 55 r.ż. (40-70)
• parkinsonizm o wczesnym początku ( < 40 r.ż.)
• parkinsonizm młodzieńczy (początek < 20 r.ż.)
• możliwe zachorowanie po 70 r.ż.
►częstość występowania: 160/ 100 tys. osób; w 70 r.ż. 550/ 100 tys.
►płeć ♂:♀ = 1,5:1
►zachorowalność: 12 nowych przypadków / 100 000 osób w ciągu roku
►liczba chorych w Polsce: 60-80 tys.
Czynniki ryzyka choroby Parkinsona
►...........
►płeć ♂/♀
►środowisko .................... (kontakt z pestycydami?)
►występowanie choroby u bliskich ........................
Czynniki ryzyka choroby Parkinsona
►wiek
►płeć męska
►środowisko wiejskie (kontakt z pestycydami?)
►występowanie choroby u bliskich krewnych
Czynniki zmniejszające ryzyko wystąpienia choroby Parkinsona (?)***
►palenie papierosów
►kofeina
►estrogeny
►NLPZ
►Witamina E
Czynniki zmniejszające ryzyko wystąpienia choroby Parkinsona (?)***
►palenie papierosów
►kofeina
►estrogeny
►NLPZ
►Witamina E
Choroba Parkinsona - rozpoznanie
→KLINICZNE (brak testu diagnostycznego)
Kryteria diagnostyczne
►............................... ruchowe +
►przynajmniej jeden z następujących objawów
• drżenie .................................. (4-6 Hz)
• ......................... mięśniowa
• zaburzenia ..................... ciała
Dodatkowe kryteria:
►zazwyczaj ............stronny początek
►brak innych objawów ......................................
►................ odpowiedź na lewodopę
►............................ przebieg
Choroba Parkinsona - rozpoznanie
→KLINICZNE (brak testu diagnostycznego)
Kryteria diagnostyczne
►spowolnienie ruchowe +
►przynajmniej jeden z następujących objawów
• drżenie spoczynkowe (4-6 Hz)
• sztywność mięśniowa
• zaburzenia postawy ciała
Dodatkowe kryteria:
►zazwyczaj jednostronny początek
►brak innych objawów neurologicznych
►dobra odpowiedź na lewodopę
►postępujący przebieg
Choroba Parkinsona - podstawowe objawy
►................................ ruchowe
►.................... spoczynkowe
►............................ napięcia mięśniowego (........................)
►zaburzenia odruchów ...........................
►.............................. sylwetka ciała
►objaw ................................... (freezing)
►hipo................
►utrata .................................. (np. balansowania kończyn)
►dyz...............
►................grafia
Choroba Parkinsona - podstawowe objawy
►spowolnienie ruchowe
►drżenie spoczynkowe
►wzmożenie napięcia mięśniowego (sztywność)
►zaburzenia odruchów postawnych
►pochylona sylwetka ciała
►objaw przymrożenia (freezing)
►hipomimia
►utrata współruchów (np. balansowania kończyn)
►dyzartria
►mikrografia
Choroba Parkinsona - inne objawy kliniczne
►dys.............................
►bóle i .......................... (ból barku)
►zmęczenie
►.......................
►brady............... (spowolnienie myślowe)
►......................... (ok. 20%)
Choroba Parkinsona - inne objawy kliniczne
►dysautonomia
►bóle i parestezje (ból barku)
►zmęczenie
►depresja
►bradyfrenia (spowolnienie myślowe)
►otępienie (ok. 20%)
Spowolnienie ruchowe (bradykinezja)
→powoduje trudności w życiu codziennym
►spowolnienie ..................
►wolniejsze ....................... się
►trudności w obracaniu się w ..............
►trudności w .............................. czynności dowolnych
►spowolnienie ...............
Spowolnienie ruchowe (bradykinezja)
→powoduje trudności w życiu codziennym
►spowolnienie chodu
►wolniejsze ubieranie się
►trudności w obracaniu się w łóżku
►trudności w rozpoczęciu czynności dowolnych
►spowolnienie mowy
Choroba Parkinsona - sztywność mięśni
►ma charakter .......................... ("rura .....................")
►objaw "koła ........................" podczas ................... i .......................... kończyny
►dotyczy wszystkich mięśni - zarówno kończyn, jak i mięśni przykręgosłupowych (objaw "poduszki ...........................")
►powoduje charakterystyczną sylwetkę - ...................pochylenie
Choroba Parkinsona - sztywność mięśni
►ma charakter plastyczny ("rura ołowiana")
►objaw "koła zębatego" podczas zginania i prostowania kończyny
►dotyczy wszystkich mięśni - zarówno kończyn, jak i mięśni przykręgosłupowych (objaw "poduszki powietrznej")
►powoduje charakterystyczną sylwetkę - przodopochylenie
Choroba Parkinsona - zmniejszona amplituda ruchu (hipokinezja)
►hipo................
►dyz..............
►chód ......................... krokami
►..............grafia
Choroba Parkinsona - zmniejszona amplituda ruchu (hipokinezja)
►hipomimia
►dyzartria
►chód drobnymi krokami
►mikrografia
Choroba Parkinsona - drżenie parkinsonowskie
►zazwyczaj ma ...............stronny początek
►jest ................................ (........................ się, .............. ustępuje podczas ruchów dowolnych)
►najsilniej wyrażone w ........................ części kończyny (ręka - "kręcenie pigułek")
►ma dość ............ częstotliwością (4-6 Hz)
►zwykle nie dotyczy ................ (!!!)
Drżenie parkinsonowskie
►zazwyczaj ma jednostronny początek
►jest spoczynkowe (zmniejsza się, bądź ustępuje podczas ruchów dowolnych)
►najsilniej wyrażone w dystalnej części kończyny (ręka - "kręcenie pigułek")
►ma dość stałą częstotliwością (4-6 Hz)
►zwykle nie dotyczy głowy (!!!)
Choroba Parkinsona - zaburzenia chodu i postawy
►pochylenie sylwetki do ..................
►chód ........................ krokami, pociąganie .................... (jakby przyklejone do podłogi)
►trudności w ................................ i .............................. chodu ("przymrożenie" - "freezing")
►utrata ................................ (brak balansowania kończyny górnej podczas chodzenia)
►utrata ........................... i upadki
Choroba Parkinsona - zaburzenia chodu i postawy
►pochylenie sylwetki do przodu
►chód drobnymi krokami, pociąganie stopami (jakby przyklejone do podłogi)
►trudności w rozpoczęciu i zatrzymaniu chodu ("przymrożenie" - "freezing")
►utrata współruchów (brak balansowania kończyny górnej podczas chodzenia)
►utrata równowagi i upadki
Choroba Parkinsona - objawy wegetatywne
►............tok
►napady .....................
►.........tok
►zaburzenia ...........................
►zaburzenia ........................ - impotencja
►........................ ortostatyczna
►zaburzenia ........................
►.....................
Choroba Parkinsona - objawy wegetatywne
►ślinotok
►napady pocenia
►łojotok
►zaburzenia dyzuryczne
►zaburzenia seksualne - impotencja
►hipotonia ortostatyczna
►zaburzenia połykania
►zaparcia
Choroba Parkinsona - objawy psychiczne i poznawcze
►...................... (około 50%)
►......................... (około 20-30%)
►...............frenia
Choroba Parkinsona - objawy psychiczne i poznawcze
►depresja (około 50%)
►otępienie (około 20-30%)
►bradyfrenia
Choroba Parkinsona - badania dodatkowe
►MRI T2/SWI
• objaw braku "................ .................."
►DaTScan
• potwierdza uszkodzenie ........synaptyczne układu dopaminergicznego
• nie różnicuje choroby Parkinsona od ........................... parkinsonizmów
• użyteczne w zepole .................., parkinsonizmie ................................... i różnicowaniu z drżeniem ............................
►PET
►Ultrasonografia przezczaszkowa
• .............echogeniczność istoty czarnej
Choroba Parkinsona - badania dodatkowe
►MRI T2/SWI
• objaw braku "ogona jaskółki "
►DaTScan
• potwierdza uszkodzenie presynaptyczne układu dopaminergicznego
• nie różnicuje choroby Parkinsona od atypowych parkinsonizmów
• użyteczne w zepole Hakima, parkinsonizmie miażdżycowym i różnicowaniu z drżeniem samoistnym
►PET
►Ultrasonografia przezczaszkowa
• hiperechogeniczność istoty czarnej
Parkinsonizmy atypowe ("parkinsonizm plus")
→sporadyczne
1. postępujące porażenie ................................... - PSP (białko tau)
2. zanik ..................................... (MSA-P, MSA-C, MSA-A) - α-synukleina
3. zwyrodnienie ....................-.......................... (białko tau)
4. zespół parkinsonizm-........-.........................
5. choroba ........................... z objawami parkinsonizmu
6. otępienie z ciałami ........................ (α-synukleina)
Parkinsonizmy atypowe ("parkinsonizm plus")
→sporadyczne
1. postępujące porażenie nadjądrowe - PSP (białko tau)
2. zanik wieloukładowy (MSA-P, MSA-C, MSA-A) - α-synukleina
3. zwyrodnienie korowo-podstawne (białko tau)
4. zespół parkinsonizm-SLA-demencja
5. choroba Alzheimera z objawami parkinsonizmu
6. otępienie z ciałami Lewy`ego (α-synukleina)
Postępujące porażenie nadjądrowe (PSP)
→początek objawów
►................................. niekiedy z dobrą reakcją na lewodopę
►zaburzenia .................
►.................
►zaburzenia ............................
Postępujące porażenie nadjądrowe (PSP)
→początek objawów
►bradykinezja niekiedy z dobrą reakcją na lewodopę
►zaburzenia chodu
►upadki
►zaburzenia zachowania
Postępujące porażenie nadjądrowe (PSP) - dodatkowe kryteria
►najczęściej .................................... objawów
►.............................. ustawienie głowy (retro- rzadziej anterocollis)
►d................. i d..................
Postępujące porażenie nadjądrowe (PSP) - dodatkowe kryteria
►najczęściej symetryczność objawów
►dystoniczne ustawienie głowy (retro- rzadziej anterocollis)
►dyzartria i dysfagia
Postępujące porażenie nadjądrowe (PSP)
→pełny obraz kliniczny
►zazwyczaj ................................ zespół parkinsonowski z przewagą ................................
►zaburzenia .............ruchowe (ograniczenie ruchu gałek w ..........)
►blefarospazm lub/i apraksja otwierania ...................
Postępujące porażenie nadjądrowe (PSP)
→pełny obraz kliniczny
►zazwyczaj symetryczny zespół parkinsonowski z przewagą spowolnienia
►zaburzenia gałkoruchowe (ograniczenie ruchu gałek w dół)
►blefarospazm lub/i apraksja otwierania powiek
Postępujące porażenie nadjądrowe (PSP)
►objaw "oczu ..........."
►objaw ................./ ...................... (zanik w śródmózgowiu)
Postępujące porażenie nadjądrowe (PSP)
►objaw "oczu lalki"
►objaw kolibra/ pingwina (zanik w śródmózgowiu)
Zanik wieloukładowy - MSA
→dowolna kombinacja
►zaburzeń ...................................... (MSA-A)
►.................................. (MSA-P)
►ataksji ............................... (MSA-C)
Zanik wieloukładowy - MSA
→dowolna kombinacja
►zaburzeń autonomicznych (MSA-A)
►parkinsonizmu (MSA-P)
►ataksji móżdżkowej (MSA-C)
Objawy dysautonomii w MSA
►u ♂ najczęściej ..........................
►u ♀ najczęściej zaburzenia ............................
►........................ ................................ zazwyczaj od początku
►w odróznieniu od Choroby Parkinsona - objawy bardzo .......................
Objawy dysautonomii w MSA
►u ♂ najczęściej impotencja
►u ♀ najczęściej zaburzenia dyzuryczne
►hipotonia ortostatyczna zazwyczaj od początku
►w odróznieniu od Choroby Parkinsona - objawy bardzo wcześnie
Objawy parkinsonowskie MSA
►często ........................... i spowolnienie bez ...................
►objawy od początku ..............................
►na początku często bardzo dobra reakcja na ........................
►........................ twarzy jako powikłanie leczenia lewodopą
►wczesne zaburzenia ................. (parkinsonowsko-ataktyczne)
Objawy parkinsonowskie MSA
►często sztywność i spowolnienie bez drżenia
►objawy od początku symetryczne
►na początku często bardzo dobra reakcja na lewodopę
►dyskinezy twarzy jako powikłanie leczenia lewodopą
►wczesne zaburzenia chodu (parkinsonowsko-ataktyczne)
Zanik wieloukładowy (MSA)
→inne objawy zaburzeń ruchowych
►od początku zaburzenia .............................. i upadki
►d.................. i d.................
►dystonia ..............
►niekiedy wygórowane odruchy i objaw ............................
Zanik wieloukładowy (MSA)
→inne objawy zaburzeń ruchowych
►od początku zaburzenia równowagi i upadki
►dyzartria i dysfonia
►dystonia karku
►niekiedy wygórowane odruchy i objaw Babińskiego
Różnicowanie MSA-P i Choroby Parkinsona
►wczesne zaburzenia odruchów ............................
►wczesna .....................
►..................collis
►obecność innych objawów MSA
Różnicowanie MSA-P i Choroby Parkinsona
►wczesne zaburzenia odruchów postawnych
wczesna dyzartria
►anterocollis
►obecność innych objawów MSA
Rezonans magnetyczny w zaniku wieloukładowym (MSA)
►hiperintensywny sygnał z .................. części ..................... w czasie T2
►spektroskopia rezonansu magnetycznego - istotne zmniejszenie w .................. ......................................... stosunku N-acetyloasparginian/kreatyna
Rezonans magnetyczny w zaniku wieloukładowym (MSA)
►hiperintensywny sygnał z bocznej części skorupy w czasie T2
►spektroskopia rezonansu magnetycznego - istotne zmniejszenie w jądrze soczewkowatym stosunku N-acetyloasparginian/kreatyna
Zanik wieloukładowy (MSA) - rezonans magnetyczny
►"............... sign"
►"pęknięcie ...................."
Zanik wieloukładowy (MSA) - rezonans magnetyczny
►"cross sign"
►"pęknięcie skorupy"
Zanik wieloukładowy (MSA) - objawy móżdżkowe
►a..............
►zaburzenia ..........................
►rzadko oczopląs
Zanik wieloukładowy (MSA) - objawy móżdżkowe
►ataksja
►zaburzenia równowagi
►rzadko oczopląs
Zwyrodnienie korowo-podstawne (CBD) - objawy kliniczne
►ogniskowa ......................... parkinsonowska z ......................
►...................... kończyn, chodu i mowy (zespół "....................." kończyny)
►d...................
►drżenia .................................-........................
►korowe ......................
→OBJAWY ........................................
Zwyrodnienie korowo-podstawne (CBD) - objawy kliniczne
►ogniskowa sztywność parkinsonowska z dystonią
►apraksja kończyn, chodu i mowy (zespół "obcości" kończyny)
►dyzartria
►drżenia spoczynkowo-zamiarowe
►korowe mioklonie
→OBJAWY ASYMETRYCZNE
Zwyrodnienie korowo-podstawne (CBD) - pozostałe objawy kliniczne
►zaburzenia ..............ruchowe
►objawy ..........................
►objaw ..............................
►otępienie
Zwyrodnienie korowo-podstawne (CBD) - pozostałe objawy kliniczne
►zaburzenia gałkoruchowe
►objawy opuszkowe
►objaw Babińskiego
►otępienie
Otępienie z ciałami Lewy`ego
►........................ i ............................... w tym samym roku
►.................................. na lewodopę (halucynacje)
►Choroba zaczyna się tam, gdzie typowa Choroba Parkinsona się kończy (...........)
Otępienie z ciałami Lewy`ego
►otępienie i parkinsonizm w tym samym roku
►Nadwrażliwość na lewodopę (halucynacje)
►Choroba zaczyna się tam, gdzie typowa Choroba Parkinsona się kończy (kora)
Zwyrodnienia wieloukładowe ("parkinsonizm plus")
→Dziedziczne
1. choroba ..............................
2. choroba ....................
3. neurodegeneracja z gromadzeniem ................. (NBIA)
4. ........................ parkinsonizm z otępieniem
5. .............................. jąder podstawy
6. neuro....................................
7. dziedziczne ataksje ........................-.............................. (SCA 3)
Zwyrodnienia wieloukładowe ("parkinsonizm plus")
→Dziedziczne
1. choroba Huntingtona
2. choroba Wilsona
3. neurodegeneracja z gromadzeniem żelaza (NBIA)
4. rodzinny parkinsonizm z otępieniem
5. zwapnienia jąder podstawy
6. neuroakantocytoza
7. dziedziczne ataksje rdzeniowo-móżdżkowe (SCA 3)
Zespół parkinsonowski - konieczne badania dodatkowe
►badanie poziomu .................. i .................................... w surowicy, badanie ......................... odcinka oka w lampie szczelinowej (poszukiwanie pierścienia Kaysera-Fleischera) - szczególnie ważne u chorych < 50 r.ż. - różnicowanie z chorobą WIlsona
►badania neuroobrazujące: tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny
Zespół parkinsonowski - konieczne badania dodatkowe
►badanie poziomu miedzi i ceruloplazminy w surowicy, badanie przedniego odcinka oka w lampie szczelinowej (poszukiwanie pierścienia Kaysera-Fleischera) - szczególnie ważne u chorych < 50 r.ż. - różnicowanie z chorobą WIlsona
►badania neuroobrazujące: tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny
Najczęstsze pomyłki diagnostyczne - błędne rozpoznanie Choroby Parkinsona***
►drżenie samoistne
►guz płata czołowego
►wodogłowie normotensyjne
►postępujące porażenie nadjądrowe
►zwyrodnienie wieloukładowe
Najczęstsze pomyłki diagnostyczne - błędne rozpoznanie Choroby Parkinsona***
►drżenie samoistne
►guz płata czołowego
►wodogłowie normotensyjne
►postępujące porażenie nadjądrowe
►zwyrodnienie wieloukładowe
Najczęstsze pomyłki diagnostyczne - błędne nierozpoznanie Choroby Parkinsona***
►drżenie samoistne
► < 50 r.ż. choroba Wilsona
► > 50 r.ż. depresja
►demencja
►"stan wyczerpania"
►niedowład połowiczy
►coxartroza
►choroba Bechterewa
Najczęstsze pomyłki diagnostyczne - błędne nierozpoznanie Choroby Parkinsona***
►drżenie samoistne
► < 50 r.ż. choroba Wilsona
► > 50 r.ż. depresja
►demencja
►"stan wyczerpania"
►niedowład połowiczy
►coxartroza
►choroba Bechterewa
Możliwości postępowania
►stymulacja układu .............................................
►działania na inne układy transmiterów
Możliwości postępowania
►stymulacja układu dopaminergicznego
►działania na inne układy transmiterów
Stymulacja układu dopaminergicznego
►podawanie prekursora dopaminy - .........................
►działanie na ........................... dopaminy
►działanie na ........................ dopaminergiczny - ..................... receptora
Stymulacja układu dopaminergicznego
►podawanie prekursora dopaminy - lewodopy
►działanie na metabolizm dopaminy
►działanie na receptor dopaminergiczny - agoniści receptora
Leczenie choroby Parkinsona - leki
►prekursor dopaminy: ............................ + ............................/ karbidopa
►..................... receptora dopaminergicznego: ropinirol, pramipeksol, rotygotyna, apomorfina
►blokowanie metabolizmu dopaminy
• inhibitory MAO-B: ....................., rasagilina
• inhibitory COMT: ....................., .....................
►............................
►leki anty...................................: triheksyfenidyl, biperiden, pridinol
Leczenie choroby Parkinsona - leki
►prekursor dopaminy: lewodopa + benserazyd/ karbidopa
►agoniści receptora dopaminergicznego: ropinirol, pramipeksol, rotygotyna, apomorfina
►blokowanie metabolizmu dopaminy
• inhibitory MAO-B: selegilina, rasagilina
• inhibitory COMT: entakapon, tolkapon
►Amantadyna
►leki antycholinergiczne: triheksyfenidyl, biperiden, pridinol
...........................- "złoty standard" leczenia
►....................................... lek w chorobie Parkinsona
►duża częstość ...................... związanych zarówno z samą chorobą, jak i leczeniem
►nie hamuje ..................... choroby
Lewodopa - "złoty standard" leczenia
►najskuteczniejszy lek w chorobie Parkinsona
►duża częstość powikłań związanych zarówno z samą chorobą, jak i leczeniem
►nie hamuje progresji choroby
Agoniści receptora dopaminergicznego
►grupa leków ustępująca skutecznością tylko ............................
►..................... niż lewodopa powodują dyskinezy
►częste objawy niepożądane (splątanie, hipotonia ortostatyczna, senność, objawy psychotyczne)
►dostępne w Polsce: pirybedil, ....................., ............................, ...................................
Agoniści receptora dopaminergicznego
►grupa leków ustępująca skutecznością tylko lewodopie
►rzadziej niż lewodopa powodują dyskinezy
►częste objawy niepożądane (splątanie, hipotonia ortostatyczna, senność, objawy psychotyczne)
►dostępne w Polsce: pirybedil, ropinirol, pramipeksol, bromokryptyna
Objawy w zasadzie reagujące na leczenie prekursorem dopaminy:
►..............................
►.......................... mięśniowa

UWAGA (!): Jeśli brak poprawy - NIE CHOROBA PARKINSONA!
Objawy w zasadzie reagujące na leczenie prekursorem dopaminy:
►spowolnienie
►sztywność mięśniowa

UWAGA (!): Jeśli brak poprawy - NIE CHOROBA PARKINSONA!
Objawy często lub wcale nie reagujące na leczenie prekursorem dopaminy:
►...................
►zaburzenia .....................
►.....................
►objawy ................................
Objawy często lub wcale nie reagujące na leczenie prekursorem dopaminy:
►drżenie
►zaburzenia postawy
►freezing
►objawy wegetatywne
Działanie na metabolizm dopaminy
►inhibitory MAO-B (......................)
►inhibitory COMT (...................... i ........................)
Działanie na metabolizm dopaminy
►inhibitory MAO-B (selegilina)
►inhibitory COMT (tolkapon i entakapon)
Powikłania leczenia choroby Parkinsona
►wczesne
• .......................
• ........................ ortostatyczna
►późne
• ........................ i fluktuacje
• objawy ................................
Powikłania leczenia choroby Parkinsona
►wczesne
• nudności
• hipotonia ortostatyczna
►późne
• dyskinezy i fluktuacje
• objawy psychotyczne
Powikłania długotrwałego leczenia lewodopą:
►Dyskinezy
• .............................. (dystonia wczesnego poranka - "off" dystonia, dystonia szczytu dawki)
• .............................. (dyskinezy szczytu dawki, dyskinezy dwufazowe)
• ..............................
Powikłania długotrwałego leczenia lewodopą:
►Dyskinezy
• dystoniczne (dystonia wczesnego poranka - "off" dystonia, dystonia szczytu dawki)
• pląsawicze (dyskinezy szczytu dawki, dyskinezy dwufazowe)
• miokloniczne
Dyskinezy dystoniczne
►dystonia ............................ .....................
►dystonie ................ dawki
Dyskinezy dystoniczne
►dystonia wczesnego poranka
►dystonie końca dawki
Objawy psychotyczne związane z leczeniem
►bardzo żywe ................... senne i ........................ senne
►proste ..........................., najczęściej ......................... z zachowanym wglądem
►proste halucynacje bez ....................
►zespoły .........................
Objawy psychotyczne związane z leczeniem
►bardzo żywe marzenia senne i koszmary senne
►proste halucynacje, najczęściej wzrokowe z zachowanym wglądem
►proste halucynacje bez wglądu
►zespoły urojeniowe
Objawy psychotyczne związane z leczeniem - mechanizm powstania
►stymulacja receptora ................................................ poza układem ...............-............................
Objawy psychotyczne związane z leczeniem - mechanizm powstania
►stymulacja receptora dopaminergicznego poza układem nigro-striatalnym
Objawy psychotyczne przy małych dawkach lewodopy = podejrzenie ...................... z ................. .......................
Objawy psychotyczne przy małych dawkach lewodopy = podejrzenie otępienia z ciałami Lewy`ego
Objawy psychotyczne związane z leczeniem - postępowanie
►odstawić ......................... DA
►odstawić anty............................
►odstawić .....................
►zmniejszyć dawkę lewodopy, zaczynając od dawki .........................
►podać nietypowy neuroleptyk - .......................
►inhibitor esterazy cholinowej - ........................ lub ..............................
Objawy psychotyczne związane z leczeniem - postępowanie
►odstawić agonistów DA
►odstawić antycholinergiki
►odstawić selegilinę
►zmniejszyć dawkę lewodopy, zaczynając od dawki wieczornej
►podać nietypowy neuroleptyk - klozapina
►inhibitor esterazy cholinowej - donepezil lub rywastygmina
Działania na inne transmitery
►Leki ............................................. - UWAGA - nie po 65 r.ż. (otępienie)
►................................ - nie do końca poznany mechanizm działania, ale może być korzystna przy dyskinezach
Działania na inne transmitery
►Leki antycholinergiczne - UWAGA - nie po 65 r.ż. (otępienie)
►Amantydyna - nie do końca poznany mechanizm działania, ale może być korzystna przy dyskinezach
Leczenie choroby Parkinsona - możliwości terapeutyczne
►leczenie jest tylko objawowe
►nie hamuje postępu choroby
Możliwości terapeutyczne
►leczenie jest tylko objawowe
►nie hamuje postępu choroby
Chirurgiczne leczenie choroby Parkinsona
►niszczenie odhamowanych struktur mózgu
• ............................
►blokowanie
• ......................................... (DBS)
►odtwarzania układu dopaminergicznego***
• przeszczepy domózgowe
Chirurgiczne leczenie choroby Parkinsona
►niszczenie odhamowanych struktur mózgu
• stereotaksja
►blokowanie
• elektrostymulacja
►odtwarzania układu dopaminergicznego
• przeszczepy domózgowe
Terapie w zaawansowanej chorobie Parkinsona
►...................... ............................. .................... (DBS, deep brain stimulation) - w Polsce metoda z wyboru
►....................... (lewodopa w żelu podawana bezpośrednio do żołądka przez PEG)
►Pompa z ............................ (wlew podskórny)
Terapie w zaawansowanej chorobie Parkinsona
►Głęboka stymulacja mózgu (DBS, deep brain stimulation) - w Polsce metoda z wyboru
►Duodopa (lewodopa w żelu podawana bezpośrednio do żołądka przez PEG)
►Pompa z apomorfiną (wlew podskórny)
Cel anatomiczny DBS
►Najczęściej wybierany
• .............. ......................................
Cel anatomiczny DBS
►Najczęściej wybierany
• jądro niskowzgórzowe
Wskazania do DBS w chorobie Parkinsona
►.............................. choroba Parkinsona
►Czas trwania choroby > .... lat
►Ciężkie ............................ i ........................... ruchowe nie poddające się leczeniu farmakologicznemu
►Zachowana odpowiedź na ........................
Wskazania do DBS w chorobie Parkinsona
►Idiopatyczna choroba Parkinsona
►Czas trwania choroby > 5 lat
►Ciężkie dyskinezy i fluktuacje ruchowe nie poddające się leczeniu farmakologicznemu
►Zachowana odpowiedź na lewodopę
Objawy nie poprawiające się po zabiegu DBS
→To również objawy niereagujące na lewodopę
►Zaburzenia chodu (freezing)
►Zaburzenia postawy ciała (upadki)
►Zaburzenia mowy (dyzartria)
ale
►..................... odpowiada na DBS-STN (!!!!!)
Objawy nie poprawiające się po zabiegu DBS
→To również objawy niereagujące na lewodopę
►Zaburzenia chodu (freezing)
►Zaburzenia postawy ciała (upadki)
►Zaburzenia mowy (dyzartria)
ale
►drżenie odpowiada na DBS-STN (!!!!!)
Przeciwwskazania do DBS w chorobie Parkinsona
►..................... parkinsonizm
►Brak lub słabe działanie .......................
►Otępienie
►.....................
►wiek > ..... lat (względne)
►MR mózgu: rozlane zmiany .....................pochodne, znaczny ............. mózgu
►Konieczność wielokrotnego badania MR
►Brak poprawy po ....................................... stymulacji
Przeciwwskazania do DBS w chorobie Parkinsona
►Atypowy parkinsonizm
►Brak lub słabe działanie lewodopy
►Otępienie
►Depresja
►wiek > 70 lat (względne)
►MR mózgu: rozlane zmiany naczyniopochodne, znaczny zanik mózgu
►Konieczność wielokrotnego badania MR
►Brak poprawy po śródoperacyjnej stymulacji
Stereotaksja
►jądro brzuszne-boczne .....................
►gałka ..............
►jądro ...................................... (Luysa)
Stereotaksja
►jądro brzuszne-boczne wzgórza
►gałka blada
►jądro niskowzgórzowe (Luysa)
Wskazania do stereotaksji
►drżenie połowicze - operacje .....................
►fluktuacje i dyskinezy - operacje gałki ................ i jądra ...............................................
Wskazania do stereotaksji
►drżenie połowicze - operacje wzgórza
►fluktuacje i dyskinezy - operacje gałki bladej i jądra niskowzgórzowego
Stymulacja głębokich struktur mózgu
►te same wskazania co ...........................
►nie niszczy w sposób nieodwracalny
Stymulacja głębokich struktur mózgu
►te same wskazania co stereotaksja
►nie niszczy w sposób nieodwracalny
Sets found in the same folder