HISTORIA 4LO 4 Polska i Polacy po II wojnie światowej

Term
1 / 95
- stosuje pojęcia: Manifest PKWN, żołnierze niezłomni, PSL,
Click the card to flip 👆
Terms in this set (95)
- stosuje pojęcia: Manifest PKWN, żołnierze niezłomni, PSL,
Manifest PKWN- ogłoszony przez komunistyczne Radio "Moskwa". W tym dokumencie grupa wybranych przez Sowietów komunistów określiła siebie jako jedyny legalny organ polskiej władzy.
żołnierze niezłomni- żołnierze walczący w Polskim Podziemiu
PSL- Polskie Stronnictwo Ludowe
- omawia działalność postaci: Stanisława Mikołajczyka, Danuty Siedzikówny ps. Inka, Witolda Pileckiego
Stanisława Mikołajczyka- na czele przedstawicieli opozycji w Polskim Państwie Podziemnym, objął stanowisko wicepremiera i ministra rolnictwa
Danuty Siedzikówny ps. Inka- 18-letnia sanitariuszka działająca na Pomorzu, nie wydała swoich towarzyszy podczas brutalnego śledztwa, za co ją rozstrzelano
Witolda Pileckiego- organizator obozowego ruchu oporu w Auschwitz, legenda Polskiego Podziemia, aresztowany i rozstrzelany przez komunistów
- stosuje pojęcia: TRJN, proces szesnastu, kwatera na Łączce, referendum ludowe
TRJN- Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej
proces szesnastu- pokazowy proces przywódców Polskiego Państwa Podziemnego w Moskwie, w którym uniewinniono 3 osoby, a resztę skazano na więzienie
kwatera na Łączce- anonimowy cmentarz upamiętniający żołnierzy niezłomnych
referendum ludowe- przeprowadzone przez komunistów by sprawdzić polskie nastroje, chcieli aby głosowali oni 3 razy na tak (likwidacja senatu, zmiany własnościowe i dot. granic państwa), jednak Polacy zagłosowali na odwrót. Wyniki sfałszowano na korzyść komunistów
- omawia działalność postaci: Władysława Gomułki,
lider komunistów, odsunięty od władzy i oskarżony o odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne, zastąpiono go Bolesławem Bierutem. Był zwolennikiem polskiej drogi do socjalizmu
- stosuje pojęcia: obława augustowska, WiN, Blok Demokratyczny, odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne, Testament Polski Walczącej
obława augustowska- operacja podczas której zamordowano lub uwięziono żołnierzy polskiego podziemia i ludności udzielającej im pomocy
WiN- Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość
Blok Demokratyczny- utworzony przez komunistów do celów wyborczych, w jego składzie PPS, PPR, SD (Stronn. Demokr.)
odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne- oskarżenie wobec Gomułki i jego współpracowników przez komunistów
Testament Polski Walczącej- odezwa Rady Jedności Narodowej, oskarżająca komunistów o nielegalne przejmowanie władzy w Polsce
omawia działalność postaci: Jana Stanisława Jankowskiego,
Delegat Rządu na Kraj, zatrzymany i wywieziony do Moskwy z Pruszkowa, a tam skazany na więzienie gdzie został zamordowany
- omawia działalność postaci: Edwarda Osóbki-Morawskiego, Antoniego Hedy, Stefana Bembińskiego
Edwarda Osóbki-Morawskiego- socjalista, przewodniczący PKWN
Antoniego Hedy, Stefana Bembińskiego- dowodzili oddziałami, które uwolniły wielu żołnierzy polskiego podziemia więzionych przez komunistów
- omawia działalność żołnierzy niezłomnych
rozbicie więzień i uwolnienie wielu polskich żołnierzy Polskiego Podziemia więzionych przez służby komunistyczne przez oddziały dowodzone przez Hedę i Bembińskiego, sukcesy w walce z NKWD w bitwach np. pod Kuryłówką
- charakteryzuje znaczenie referendum ludowego
dzięki niemu komuniści się dowiedzieli gdzie mają najmniejsze poparcie i zastosowanie tam większej presji. Opracowali też metody walki z opozycją i fałszowania głosowań.
- opisuje metody walki komunistów z opozycją
proces szesnastu, obława augustowska, liczne aresztowania i mordy na Polskich żołnierzach, opozycjonistach
- przedstawia wybrane miejsca pamięci ofiar reżimu komunistycznego(Łączka)- wymienia przykłady wyborów sfałszowanych przez komunistów(referendum ludowe, wybory do sejmu 1947 r.)stosuje pojęcia: Ziemie Odzyskane, gospodarka planowa, PGR,Ziemie Odzyskane- określenie na nowe tereny włączone do Polski na zachodzie i północy, obszary wysoko rozwinięte gospodarka planowa- system, w którym kontrolę nad gospodarką ma rząd państwa PGR- Państwowe Gospodarstwa Rolneprzedstawia bilans polskich strat wojennychzmarło ok. 6mln mieszkańców Polski (połowa to Żydzi), składały się na to eksterminacja Żydów, straty na wojnie, zmiany granic- przedstawia przebieg i złożone okoliczności pogromu kieleckiegow 1946r. w Kielcach w wyniku pogromu sprowokowanego przez komunistyczne służby zginęło 37 Żydów, aresztowano sprawców, ale okoliczności nie zostały wyjaśnione. Po tym wielu Żydów wyemigrowało do Palestyny.- wskazuje na mapie: granice Polski po II wojnie światowej, linię Curzona, Kresy Wschodniegranice Polski po II wojnie światowej- wschodnia: wzdłuż linii Curzona południowa: Zaolzie i część Spisza i Orawy przyznano Czechosłowacji zachodnia: formalnie nierozstrzygnięta, bo w Poczdamie nie chcieli dać za dużo dla Polski północna: granica na terenie dawnych Prus Wschodnich linię Curzona- podobna do obecnej, ustalona po IWŚ Kresy Wschodnie- włączone do ZSRS- charakteryzuje założenia planu trzyletniego i sześcioletniego3-letni: 47-49 obejmował: odbudowę powojennej gospodarki, skupiając się na przedsiębiorstwach z nadzieją na najszybszy powrót do pełnej wydajności np. produkty pierwszej potrzeby 6-letni: 50-55 obejmował: intensywne uprzemysłowienie, wprowadzanie wytycznych z Moskwy, szybka rozbudowa przemysłu zbrojeniowego i ciężkiego lecz zaniedbanie przemysłu lekkiego, spożywczego i rolnictwa- obniżenie poziomu życia mieszkańców- opisuje przyczyny i przebieg kolektywizacji rolnictwa w Polsce -spowodowana upaństwawianiem gospodarki, dzięki propagandzie i naciskowi administracyjnemu doprowadziła do utworzenie w Polsce tysięcy spółdzielni rolniczych, stworzono też PGRstosuje pojęcia: nacjonalizacja przemysłu, „wyścig pracy", akcja „Wisła",nacjonalizacja przemysłu- przejęcie przez państwo przedsiębiorstw od Niemców i "zdrajców", a także zakładów strategicznych działów gospodarki, „wyścig pracy"- przekraczanie norm obowiązujących w firmach co było nagradzane, ale składał się na to ogromny wysiłek akcja „Wisła"- akcja wysiedlenie Ukraińców z Polski południowo-wschodniej na Ziemie Odzyskane- omawia powojenne przesiedlenia ludności na ziemiach polskich- zgodnie z konferencją teherańską po wojnie wysiedlono z Polski Niemców - Żydzi emigrowali do Palestyny - Ukraińców przesiedlono na Ziemie Odzyskane lub przesiedlono do ZSRS-(tak samo Litwinów i Białorusinów) - Polacy wrócili do Polski z obczyzny, Syberii i Kazachstanu oraz z ziem włączonych do ZSRS; z centralnej Polski wyjechali na Ziemie Odzyskane- omawia znaczenie dekretów o reformie rolnej oraz nacjonalizacji przemysłudekrety, które zakładały np. wywłaszczenie właścicieli majątków, wypłacenie ziemianom rekompensat za przejęte grunty spowodowały rozdrobnienie polskiej wsi, likwidacja warstwy ziemiańskiej, kolektywizacja rolnictwa, przyczyniło się to strat kulturowych spowodowanych przejmowaniem majątków- stosuje pojęcia: bitwa o handel, CUPbitwa o handel- spowodowała zmniejszenie się liczby prywatnych sklepów i hurtowni, co utrudniło ludności dostęp do produktów pierwszej potrzeby CUP- Centralny Urząd Planowania- omawia działalność postaci: Wincentego Pstrowskiego,propagandowo wykreowany na bohatera robotniczego podczas wyścigu pracy, górnik, który nagle zmarł- podaje konsekwencje wymiany pieniędzy w 1950 r.pozbawiła ona Polaków oszczędności przez wyminę gotówki w proporcji 100:1- omawia działalność postaci: Eugeniusza Kwiatkowskiego i Piotra ZarembyEugeniusza Kwiatkowskiego i Piotra Zaremby- odpowiadali za odbudowę kraju (Zaremba w Szczecinie, a Kwiatkowski odpowiadał za nową organizację gospodarki morskiej)- omawia działalność postaci: Bolesława Bieruta, kard. Stefana Wyszyńskiego, Augusta Emila Fieldorfa ps. Nil -Bolesława Bieruta- prezydent RP kard. Stefana Wyszyńskiego- prymas, zaprotestował przeciwko składania deklaracji lojalności wobec komunistów przez duchownych. Augusta Emila Fieldorfa ps. Nil- legenda podziemia narodowościowego, szef Kedywu AK, stracony przez komunistówwyjaśnia znaczenie terminów: PZPR, PRL, stalinizm, socrealizm, Pałac Kultury i Nauki, demokracja ludowa,PZPR- Polska Zjednoczona Partia Robotnicza PRL- Polska Rzeczpospolita Ludowa stalinizm- okres wdrażania do Polski sowieckich rozwiązań we wszystkich dziedzinach życia socrealizm- (socjalistyczny realizm) nurt w sztuce w socjalistycznej Polsce Pałac Kultury i Nauki- miał stanowić dar narodów ZSRS dla Polski demokracja ludowa- propagandowe określenie na ustrój niby demokratyczny lecz w realu totalitarny- stosuje pojęcia: ZMP, Służba Polsce, ZWM, ruch księży patriotów, Stowarzyszenie PAX, nomenklatura,ZMP- Związek Młodzieży Polskiej Służba Polsce- organizacja dla młodzieży w PRL ZWM- Związek Walki Młodych ruch księży patriotów- uzależnione od komunistycznych władz państwa Stowarzyszenie PAX- propagowało współpracę środowisko inteligencji katolickiej z komunistami nomenklatura-- omawia działalność postaci: Jana Padewskiego, Bolesława PiaseckiegoJózefa Padewskiego- biskup, zwierzchnik Polskiego kościoła katolickiego, zamordowany w więzieniu przez komunistów Bolesława Piaseckiego- reprezentant nurtu katolickiemu sprzeciwiającego się Episkopatowi, lider organizacji nacjonalistycznej Obozu Narodowo-Radykalnego, założył Stowarzyszenie PAX- omawia zmiany ustrojowe wprowadzane na mocy Konstytucji PRL z 1952 r.- zmiana nazwy z RP na Polską Rzeczpospolitą Ludową - pozbawienie orła w godle korony, aby podkreślić zerwanie z przedwojenną RP - odrzucenie trójpodziału władzy na rzecz jednolitości władz państwowych - zlikwidowanie urzędu prezydenta na rzecz Rady Państwa- podaje przykłady socrealizmu w Polsce- zrezygnowanie z awangardy w sztuce na rzecz realizmu - w architekturze ornamenty związane z pracą robotników i chłopów- przedstawia przypadki mordów sądowych w okresie stalinizmu na przykładzie sprawy gen. FieldorfaFieldorf ujawnił się, a mimo amnestii został aresztowany przez służby komunistyczne, był torturowany i po sfingowanym procesie został stracony- omawia działalność postaci: Józefa Cyrankiewicza, Hilarego Minca,Józefa Cyrankiewicza- premier Polski, działacz komunistyczny i socjalistyczny, członek PZPR i PPS Hilarego Minca- minister, który przeprowadził nacjonalizację przemysłu i handlu- opisuje formy i skutki prześladowania Kościoła katolickiego w okresie stalinizmu,- prześladowania, aresztowania i mordy na Polskich biskupach i członkach Kościoła - znacjonalizowanie majątków Kościoła i Caritas - sprzyjanie powstawaniu organizacji katolickich przeciwnych Episkopatowi- opisuje metody sowietyzacji młodego pokolenia Polaków przedsiębrane przez władze komunistyczne- walka z analfabetyzmem, reforma szkolnictwa, ułatwiono dostęp do edukacji, skrócono edukację na nauczyciela (wszędzie ukryta komunistyczna propaganda) - podporządkowanie szkół wyższych państwu - rozwiązanie Związku Harcerstwa Polskiego, na rzecz innych organizacjistosuje pojęcia: odwilż, poznański Czerwiec, polski Październik, -odwilż- czas po śmierci Stalina ulgi narodowej poznański Czerwiec- 3 dni protestów Polskich robotników głównie z Zakładów Przemysłu Metalicznego im. Hipolita Cegielskiego, brutalnie stłumione polski Październik- okres zmian polityki PZPR- podaje przykłady odwilży w Polsce po r. 1956- likwidacja Komisji zajmującej się zwalczaniem prywatnych przedsiębiorstw - wypuszczenie Gomułki na wolność - publikacja utworów literackich np. "Zły", Poemat dla dorosłych" - odejście od socrealizmustosuje pojęcia: aparat bezpieczeństwa, destalinizacja, ZOMO -aparat bezpieczeństwa- w ramach jego reorganizacji utworzone Służbę Bezpieczeństwa destalinizacja- proces odchodzenia od stalinowskich rządów ZOMO- Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiejomawia działalność postaci: Konstantego Rokossowskiegozsowietyzowany Polak, został ministrem obrony w 1949r. po przybyciu do Polski z ZSRS, reprezentował interesy komunistycznego imperiumomawia przebieg Polskiego Październikaodwilż w ZSRS pozwoliła na wprowadzenie zmian w rządach PZPR, zaniepokojeni Sowieci przybyli do Polski aby zastraszyć członków partii chcących reform, nasyłając sowieckie siły zbrojne w pobliże Warszawy, jednak Gomułce udało się przekonać Chruszczowa, że jego przejęcie władzy nie zmieni ustroju panującego w Polsce. Tak, Gomułka został I sekretarzem.- wyjaśnia przyczyny, przebieg i następstwa poznańskiego CzerwcaPRZYCZYNA: domaganie się robotników poprawienia warunków bytowych (żądanie zwrotu podatku od wynagrodzeń, obniżenia norm produkcyjnych i podwyżek) PRZEBIEG: 28-30/06/1956r. protesty Polskich robotników głównie z Zakładów Przemysłu Metalicznego im. Hipolita Cegielskiego, brutalnie stłumione przez władze NASTĘPSTWA: śmierć ponad 60 osób, propagandowe ogłoszenie protestów jako zachodnią prowokację- prezentuje okoliczności powrotu Władysława Gomułki do władzy po śmierci Stalinastało się to poznańskim czerwcu, który przyśpieszył zmiany w rządzie. W październiku 1956r. przyjęto do władz partii ponownie Władysława Gomułkę, został wybrany I Sekretarzem- charakteryzuje zakończenie procesu odwilży w PolsceGomułka nie zamierzał zmieniać istniejącego w Polsce sowieckiego modelu socjalizmu, dlatego po wyborach w styczniu 1957r. zaczął się proces ograniczania swobód obywatelskich i odchodzenia od reform politycznych, zamknięto pismo "Po prostu"co się zmieniło podczas polskiej odwilżyw jej ramach: - zwolniono internowanego kard. Wyszyńskiego i zawarto nowa umowę z Kościołem, która odzyskała prasę katolicką - zwolnienie innych więźniów politycznych - rozwiązanie większości spółdzielni produkcyjnych i zrezygnowano z kolektywizacji rolnictwa - utworzono SB - przywrócenie Katowicom dawnej nazwy ze Stalinogrodu i usunięcie patrona Stalina z Pałacu Kultury i Nauki - reaktywacja ZHP - zreformowanie zarządzania gospodarką, rezygnacja przewagi przemysłu ciężkiego nad spożywczym- stosuje pojęcia: Klub Krzywego Koła, „Po Prostu", Kluby Młodej InteligencjiKlub Krzywego Koła- zgrupowanie dyskusyjne łączące przedstawicieli warszawskiej inteligencji "Po prostu"- pismo skierowane do studentów i młodej inteligencji Kluby Młodej Inteligencji- zgrupowania młodej inteligencji- omawia działalność postaci: Józefa Światły, Józefa Cyrankiewicza, Romana Strzałkowskiegoppłk. Józef Światło- wicedyrektor Departamentu X Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Za pomocą sprawozdań upubliczniał zbrodnie stalinowskie, uciekł na Zachód co wstrząsnęło rządem Józef Cyrankiewicz- premier Polski Roman Strzałkowski- zamordowany podczas Poznańskiego Czerwca, podczas niesienia sztandaru narodowego- stosuje pojęcia: puławianie, natolińczycy,puławianie- komuniści postulujący zmiany systemowe, liberalizacja sposobem na zachowanie przywództwa natolińczycy- przeciwnicy łagodzenia reżimu, chcieli utrzymania rządu z silną władzą i kontrolą nas społeczeństwemstosuje pojęcia: mała stabilizacja, , obchody Millennium Chrztu Polski, Grudzień '70,mała stabilizacja- okres rządów Gomułki w Polsce obchody Millenium Chrztu Polski- obchody związane z tysiącleciem istnienia Polski, przypominające o nierozerwalności Polski z kościołem Grudzień '70- podwyżki cen żywności, odpowiedzią były liczne strajki- przedstawia okoliczności i bezpośrednie przyczyny wydarzeń Marca '68PRZYCZYNY: coraz większe wpływy partyzantów i ich rywalizacja z komunistami, zaczynając podsycać antysemityzm, zdjęcie "Dziadów" ze sceny 8/03/1968r. zorganizowano brutalnie rozbity studencki wiec, co zapoczątkowało protesty w całej Polsce, studentów popierał np. Episkopat. Gomułka potępił demonstrantów. a Żydów zachęcił do emigracji, podsycając jeszcze bardziej antysemityzm- stosuje pojęcia: paryska „Kultura", „czarny czwartek"paryska "Kultura"- paryskie pismo emigracyjne "czarny czwartek"- szybkie i brutalne stłumienia wystąpień robotniczych za pomocą wojska- omawia działalność postaci: Willy'ego Brandta, Antoniego Słonimskiego, Jacka Kuronia, Adama Michnika,Willy'ego Brandta- kanclerz na czele RFN Antoniego Słonimskiego- inicjator Listu 34 Jacka Kuronia, Adama Michnika- najaktywniejsi "komandosi"- omawia sytuację gospodarczą z lat 1956-1970z początku starano się rozwijać przemysł spożywczy, jednak szybko powrócono do rozwijania przemysłu ciężkiego, co przyniosło trochę sukcesów, lecz skończyło się na nieopłacalności i braku konkurencyjności. Gomułka wzmocnił międzynarodową pozycję Polski i znormalizował stosunki z sąsiadami- wyjaśnia genezę Grudnia '70 oraz opisuje przebieg wydarzeń -przyczyna: podwyżki cen żywności odpowiedź: strajki i demonstracje: - w Stoczni Gdańskiej pod gmachem Komitetu Wojewódzkiego PZPR - aresztowania demonstrantów - rozprzestrzenianie się strajków na inne miasta - w Gdańsku ogłoszono stan wyjątkowy - otworzenie ognia w Stoczni Gdyńskie - Gomułka pod presją podał się do dymisjistosuje pojęcia: plan Rapackiego, rewizjoniści, „Znak", „komandosi", „bananowa młodzież"plan Rapackiego- plan wprowadzenia bezatomowej strefy w Europie Środkowo-Wschodniej rewizjoniści- ludzie coraz krytyczniej patrzący na komunizm „Znak"- parlamentarne koło posłów reprezentujących orientację katolicką „komandosi"- wychowankowie Kuronia, którzy bez zapowiedzi się pojawiali na posiedzeniach PZPR i Związku Młodzieży Socjalistycznej i wytykali ułomność komunizmu „bananowa młodzież"- bogata młodzież, często z rodzicami w PZPR- opisuje pierwsze reakcje i działania tworzącej się opozycji -- powstanie środowiska rewizjonistów - protest za pomocą Listu 34 - działalność "komandosów"charakteryzuje przyczyny i narastanie konfliktu władz z Kościołem katolickim po umocnieniu się władzy Władysława Gomułkipo objęciu władzy przez Gomułki zapoczątkował on pojednawcze gesty w stosunku do Kościoła i wzrastająca religijność społeczeństwa zaniepokoiła komunistów, którzy wprowadzili: zlikwidowanie religii w szkołach i zdjęcie tam krzyży, studenci seminariów duchownych zmuszeni do służby wojskowej, zakaz udziału w nabożeństwach, ślubu kościelnego i chrztu oficerom, konflikt ten zaognił się podczas millenium chrztu Polski- opisuje najważniejsze wydarzenia procesu normalizacji relacji Polska-RFNobjęcie władzy przez socjaldemokratów w RFN na czele z Willym Brandtem- stosuje pojęcia: List 34,protest 34 intelektualistów, pisarzy i naukowców przeciwko polityce kulturalnej państwa- omawia działalność postaci: Adama RapackiegoAdama Rapackiego- minister spraw zagranicznych Polski, autor planu Rapackiego- stosuje pojęcia i wyjaśnia skróty: „maluch", „Pewex" , KOR,maluch- Fiat 126p Pewex- Przedsiębiorstwa Eksportu Wewnętrznego- sklep, w którym można było nabyć zachodnie towary płacąc za pomocą dolarów lub specjalnych bonów KOR- Komitet Obrony Robotników- omawia działalność postaci: Leonida Breżniewa, Edwarda GierkaLeonid Breżniew- prezydent ZSRS Edward Gierek- nowy sekretarz KC PZPR- omawia cechy ustroju politycznego i ekonomicznego Polski w czasie rządów Edwarda GierkaUpadek Gomułki pozwolił Gierkowi na sprawowanie przez dziesięć lat funkcji I sekretarza PZPR. W tym czasie dokonana została znacząca modernizacja gospodarcza kraju, której kosztem było ogromne zadłużenie Polski. Spowodowany tym kryzys gospodarczy i karnawał Solidarności doprowadził do upadku dekady jego rządów- stosuje pojęcia i wyjaśnia skróty: propaganda sukcesu, Czerwiec '76, , ROPCiO, Wolne Związki Zawodowe, konklawe, -propaganda sukcesu- przekonywanie Polaków, że stanowią 10 potęgę gospodarczą na świecie Czerwiec '76- strajki związane z podwyżką cen żywności ROPCiO- Ruch Obrony praw człowieka i obywatela Wolne Związki Zawodowe- Komitet Założycielski WZZ Wybrzeża został powołany 29 kwietnia 1978 w Gdańsku konklawe-omawia działalność postaci: Stanisława Pyjasa, Anny Walentynowicz,Stanisław Pyjas- współpracownik organizacji KOR, student, zamordowany, czego konsekwencją było powstanie Studenckiego Komitetu Solidarności Anna Walentynowicz- założycielka Wolnych Związków Zawodowych, jej zwolnienie w Stoczni Gdańskiej przyczyniło się do strajków- prezentuje okoliczności objęcia i umocnienia władzy Edwarda Gierkapo dymisji Gomułki ZSRS poparło kandydaturę Gierka na 1 sekretarza KC PZPR,- wyjaśnia genezę oraz skutki przemian gospodarczych w czasach rządów Edwarda Gierkarozpoczął on dialog ze społeczeństwem, zniósł podwyżki cen, rozpoczął również proces pozyskiwania kredytów na Zachodzie- omawia działalność postaci: Kazimierza Świtonia, Zbigniewa Romaszewskiego, Edwarda Lipińskiego, Romualda Szeremietiewa, Bogdana Borusewicza, Kazimierza Wyszkowskiego, Leszka Moczulskiego,Zbigniewa Romaszewskiego, Edwarda Lipińskiego- członkowie KORu Romualda Szeremietiewa- działacz niepodległościowy, skazany na więzienie Kazimierza Świtonia, Bogdana Borusewicza, Kazimierza Wyszkowskiego- założyciele Wolnych Związków Zawodowych Leszka Moczulskiego- na czele ROPCiO, skazany na więzienie- omawia rolę pierwszej pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski opozycji antykomunistycznej w latach 70. XX w. w czasie rządów Edwarda Gierkabył to znak jaką siłę ma Polskie społeczeństwo i zapoczątkowało zmiany moralne, społeczne i polityczneopisuje genezę, przebieg i skutki wydarzeń czerwcowych w 1976 r. -PRZYCZYNA: podwyżki cen żywności PRZEBIEG: największe protesty w warszawskim Ursusie, Płocku i Radomiu (wydarzenia radomskie- za brak reakcji władz na żądania rozmów podpalili budynek). Odpowiedzią na manifestacje była pacyfikacja strajkującychomawia działalność postaci: Antoniego Macierewicza, Jana Lityńskiego, Aleksandra Halla,Antoniego Macierewicza, Jana Lityńskiego- działacze opozycji w Warszawie, utworzyli KOR Aleksandra Halla- na czele Ruchu Młodej Polskiomawia oraz wskazuje na mapie najważniejsze inwestycje gospodarcze z lat 1970-1980Port Północny i Rafineria w Gdańsku, Trasa Łazienkowska w Warszawie, kopalnia w Bełchatowie, Dworzec Centralny w Warszawie i odbudowa Zamku Królewskiego- omawia działalność postaci: Piotra Jaroszewicza, Adama Michnika, -Piotr Jaroszewicz- na czele nowego rządu, po objęciu władzy przez Gierka Adam Michnik- redaktor naczelny Gazety Wyborczejprzytacza przykłady działań opozycyjnych w latach 70. XX w. -strajki w czerwcu 79wymienia osiągnięcia polskich sportowcówpodium na Igrzyskach Olimpijskich (piłka nożna, siatkówka)porównuje podobieństwa i różnice polityki władz PRL w stosunku do Kościoła za rządów Gomułki i GierkaGierek stosował mniej restrykcyjną politykę wobec Kościoła niż Gomułki- omawia działalność postaci:, Lecha Wałęsy,Lech Wałęsa- założyciel Wolnych Związków Zawodowych i prezydent Polski, stał na czele strajków w latach 80wyjaśnia znaczenie terminów i skrótów: Uniwersytet Latający, Kluby Inteligencji Katolickiej, KPN, RMP,Uniwersytet Latający- powstał w celu przełamania państwowego monopolu, przekształcony potem w Towarzystwo Kursów Naukowych KPN- Konfederacja Polski Niepodległej RMP- Ruch Młodej Polski- tłumaczy genezę wydarzeń sierpniowych w 1980 r.,kryzys gospodarczy, niewydolność komunistycznej gospodarki, podwyżka cen, zwolnieniastosuje pojęcia: NSZZ „Solidarność", „karnawał »Solidarności«"NSZZ "Solidarność"- Niezależny Samorządowy Związek Zawodowy Solidarność, na czele Wałęsa, a wice Gwiazda "karnawał Solidarności"- okres legalnego działania NSZZ "Solidarność", okres większej wolności i głoszenia swoich poglądów i opinii- omawia działalność postaci: Michaiła Gorbaczowa, Jerzego Popiełuszki, Czesława Miłosza, Wojciecha JaruzelskiegoMichaiła Gorbaczowa- prezydent ZSRS Jerzego Popiełuszki- kapelan warszawskiej „Solidarności", zamordowany przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa Czesława Miłosza- poeta, działający za granicą, zdobywca Nagrody Nobla Wojciech Jaruzelski- generał, przewodził rozwiązaniom siłowym po odwołaniu Gierka- podaje daty podpisania porozumień w Szczecinie, Gdańsku i Jastrzębiu-ZdrojuSZCZECIN 30/08/1980 GDAŃSK 31/08/1980 JASTRZĘBIA-ZDRÓJ 3/09/1980- przedstawia przebieg procesu powstawania NSZZ „Solidarność" -po pogorszeniu sytuacji gospodarczej Polski, spowodowanej niewydolnością komunistycznej gospodarki, w związku z niewypłacalnością i spadkiem PKB, ceny drastycznie wzrosły. Wybuchły strajki w całej Polsce. Strajk przerodził się w strajk solidarnościowy. Po negocjacjach z rządem doszło do porozumień sierpniowych oraz powstał NSZZ "Solidarność"przedstawia ewolucję postawy władz komunistycznych do opozycji solidarnościowej w latach 1980-1981niechętni, jednak nie wykorzystali siły, ostatecznie doszło do porozumień sierpniowych- omawia działalność postaci: Lecha Kaczyńskiego, Andrzeja Gwiazdy, Tadeusza MazowieckiegoLecha Kaczyńskiego- prezydent Polski, w składzie MKS Andrzeja Gwiazdy- założyciel WZZ Tadeusza Mazowieckiego- wydawał tygodnik "Solidarność"- opisuje wpływ sytuacji międzynarodowej na działalność „Solidarności" w Polsce w latach 1980-1981ZSRS chciało najechać na Polskę, ale po groźbie USA zaniechało inwazji. Natomiast Europa Zachodnia nie miała jasnego zdania na ten temat, przez swoje własne problemy- przedstawia rolę płk. Ryszarda Kuklińskiego w kształtowaniu polityki Zachodu wobec Polski w okresie 1980-1981członek Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, współpracował z USA, które zagroziło ZSRS sankcjami jeśli nastąpi inwazja na Polskę, więc ZSRS się wycofałostosuje pojęcia: stan wojenny, Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego,stan wojenny- stan nadzwyczajny polegający na przejęciu administracji przez wojsko Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego- przejęła władzę w Polsce po ogłoszeniu stanu wojennego przez Jaruzelskiego- stosuje pojęcia: OPZZ, internowanie, pacyfikacja kopalni „Wujek" -OPZZ- Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych internowanie- przymusowe zatrzymanie i osadzenie bez wyroku pacyfikacja kopalni "Wujek"- brutalne spacyfikowanie strajku górników, zginęło 9 osób, a 23 rannych- przedstawia okoliczności i przebieg wprowadzenia stanu wojennego,13/12/1981 Wojciech Jaruzelski ogłosił stan wojenny, oraz poinformował o powstaniu organizacji WRON, która przejęła władzę w Polsce, co było wojskowym zamachem stanu. Zawieszono działalność wszystkich organizacji, wprowadzono obostrzenia oraz internowano członków Solidarności- charakteryzuje społeczne i polityczne skutki wprowadzenia stanu wojennego,- wprowadzenie godziny milicyjnej - zamknięcie szkół - cenzura - zmilitaryzowano zakłady pracy i instytucje - wstrzymanie wydawania gazet odbiło się to strajkami, które były brutalnie tłumione- stosuje pojęcia: wydarzenia bydgoskie, Pomarańczowa Alternatywa,wydarzenia bydgoskie- pobicie działaczy NSZZ „Solidarność" podczas sesji Wojewódzkiej Rady Narodowej Pomarańczowa Alternatywa- ruch antykomunistyczny w środowisku studentów- omawia działalność postaci: Władysława Frasyniuka, Przemysława Gintrowskiego, Jacka KaczmarskiegoWładysław Frasyniuk- opozycjonista, uniknął internowania i ukrywał się przed władzami Przemysław Gintrowski, Jacek Kaczmarski- ich utwory były nadawane na międzynarodowych stacjachstosuje pojęcia: spotkanie w Magdalence, ustawa Wilczkaspotkanie w Magdalence- ponowne spotkanie negocjacyjne między rządem a opozycją, zakończone bez porozumienia ustawa Wilczka- liberalna ustawa o działalności gospodarczej opracowana przez Mieczysława Wilczka- omawia działalność postaci: Zbigniewa Messnera, Alfreda Miodowicza, Mieczysława RakowskiegoZbigniew Messner- ekonomista, na czele Rady Ministrów po ustąpieniu Jaruzelskiego Alfred Miodowicz- szef OPZZ, debatował z Wałęsą, zakończona zwycięstwem Solidarności Mieczysław Rakowski- na czele nowego rządu PRL w 1988sytuacja gospodarcza w latach 80kryzys gospodarczy narastał po zniesieniu stanu wojennego. Objęto reglamentacją większość potrzebnych produktów. Pogłębiało się ubóstwo, oraz rosło zadłużenie zagraniczne. Wydarzenia te przyniosły falę emigracji.